بیایید هیچ کس را تنها بر پایه زاویه دیدمان قضاوت نکنیم
بیایید هیچ کس را تنها بر پایه زاویه دیدمان قضاوت نکنیم.
بسم الله الرحمن الرحیم.
شاید برای همه ما پیش آمده باشد که درباره رفتار و حرکات دیگران نظر بدهیم و حتی گاهی ممکن است در کنار این اظهار نظرها شخصیت و آبروی یک نفر را خدشه دار کنیم.
سوءظن و شک که امروزه به راحتی بین مردم رواج پیدا کرده است، یکی از بزرگ‌ترین گناهان است.
آری امروز ما در مورد دیگران قضاوت کرده و حکم قطعی صادر می‌کنیم، در حالیکه خداوند متعال هیچگاه به ما این اجازه را نداده است، و در آخر اگر قضیه آنگونه که ما بیان می‌کنیم نباشد به این بسنده می‌کنیم که مشکل ما نیستیم این اجتماع است که ما را به این شک انداخته است ولی آیا خداوند متعال این را از ما قبول می‌کند؟!
خداوند متعال در آیه ۳۶ سوره اسراء می‌فرماید : و چیزى را که بدان علم ندارى دنبال مکن، زیرا گوش و چشم و قلب همه مورد پرسش واقع خواهند شد».
خداوند در این آیه می‌فرماید : از چیزهایى که علم به آنها ندارید پیروی نکنید؛ زیرا خداى سبحان به زودى از گوش، چشم و قلب که وسائل تحصیل علم‌اند بازخواست مى‌کند. دلیلش آن است که گوش، چشم و قلب نعمت‌هایى هستند که خداوند به انسان ارزانى داشته، تا وی به وسیله آنها حق را از باطل متمایز سازد و خود را به واقع و حقیقت برساند، و به وسیله آنها اعتقاد و عمل درست کسب کند، و به زودى از یک یک آنها بازخواست مىشود که آیا در آنچه که به کار بستى، علمى به دست آوردى یا نه؟، و اگر به دست آوردى پیروى هم کردى یا خیر؟ مثلاً از گوش مىپرسند آیا آنچه شنیدى از معلوم‌ها و یقین‌ها بود یا هر کس هر چه گفت، گوش دادى؟ از چشم مىپرسند آیا آنچه تماشا مىکردى واضح و یقینى بود یا خیر؟ و از قلب مىپرسند آنچه که اندیشیدى و یا بدان حکم کردى به آن یقین داشتى یا نه؟ گوش و چشم و قلب ناگزیرند که حق را اعتراف کنند و به آنچه که واقع شده گواهى دهند. بنابر این بر هر فردى لازم است که از پیروى کردن گمان بپرهیزد؛ زیرا اعضا و ابزارى که وسیله تحصیل علم‌اند، و به زودى علیه آدمى گواهى مىدهند. همچنین از انسان مىپرسند آیا چشم، گوش و قلب را در علمشان پیروى کردى یا در غیر علم؟ اگر در غیر علم پیروى کردى چرا کردى؟ و آدمى در آن روز عذر موجهى نخواهد داشت.
بنابر این آیه می‌فرماید تنها از علم و یقین پیروی کنید؛ یعنی نه در عمل شخصى خود از غیر علم پیروى کنید، و نه به هنگام قضاوت درباره دیگران، نه شهادت به غیر علم دهید، و نه به غیر علم اعتقاد پیدا کنید.
https://ts2.tarafdari.com/users/user382765/2018/03/27/u7gfhuhhpr29iohl152b_1.jpg" style="width: 346px; height: 226px;" />
پیامبراکرم صلى الله علیه و آله وسلم فرمودند : هرگاه قضاوت مى کنید، عادلانه قضاوت کنید و هرگاه سخن مى گویید، نیکو بگویید، زیرا خداوند نیکوکار است و نیکوکاران را دوست دارد.
《نهج الفصاحه》
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمودند : قضاوتی که با تکیه به ظن و گمان باشد، عادلانه نیست.
«نهج البلاغة، حکمت ۲۲۰»
