چگونه بازگشت سریع تیم‌های سقوط کرده، ثروتمندان لیگ برتر را ثروتمندتر می‌کند
طرفداری | برای دومین سال پیاپی، هر سه تیمی که از چمپیونشیپ به لیگ برتر صعود کرده بودند، بلافاصله به سطح دوم فوتبال انگلیس بازمی‌گردند. وسوسه‌انگیز است که این وضعیت را با توجه به چالش‌های مالی که تیم‌های تازه صعود کرده در ورود به ثروتمندترین لیگ جهان با آن مواجه می‌شوند، «نظم طبیعی امور» بنامیم.
به نظر می‌رسد حتی زمانی که این باشگاه‌ها مبالغ هنگفتی خرج می‌کنند تا شانس بقا داشته باشند ــ همان‌طور که ساوتهمپتون و ایپسویچ تاون در تابستان ۲۰۲۴ به‌ترتیب ۶۲.۸ و ۱۰۶ میلیون پوند خالص هزینه کردند ــ باز هم شکاف بین آن‌ها و باقی تیم‌ها، بیش از حد عمیق است. اما آنچه بر سر این تیم‌ها آمده، زمانی پدیده‌ای استثنایی محسوب می‌شد.
پیش از فصل جاری و فصل گذشته، تنها یک‌بار در فصل ۹۸-۱۹۹۷ بود که هر سه تیم صعودکننده، بلافاصله سقوط کردند. در واقع، بقای هر سه تیم تازه صعود کرده در لیگ برتر، رایج‌تر بود؛ چنان‌که از سال ۲۰۰۲ تاکنون چهار بار چنین اتفاقی رخ داده، که آخرین و چشمگیرترین مورد آن در فصل ۲۲-۲۰۲۱ بود؛ زمانی که فولام، بورنموث و ناتینگهام فارست نه تنها ماندگار شدند، بلکه به مدعیان کسب سهمیه اروپا نیز بدل گشتند. اما این مورد اکنون بیشتر به یک استثنا شباهت دارد.
سیستم پرداختی «چتر نجات» که در قالب فعلی خود از فصل ۱۶-۲۰۱۵ توسط لیگ برتر معرفی شد ــ و از میان لیگ‌های بزرگ دنیا تنها در لیگ برتر وجود دارد ــ نه فقط برای کاهش ضربهٔ اقتصادی سقوط، بلکه برای حفظ هستهٔ اصلی ترکیب تیم‌های سقوط کرده طراحی شده بود. در این زمینه، این سیستم واقعاً به برخی باشگاه‌ها کمک کرده است.
برای مثال، نیوکاسل بلافاصله در فصل ۱۸-۲۰۱۷ به لیگ برتر بازگشت؛ آن هم پس از دریافت اولین پرداختی به مبلغ ۴۰.۹ میلیون پوند. سایر تیم‌هایی که طی هفت سال گذشته از این ساز و کار بهره بردند شامل استون ویلا، نوریچ، وست بروم، بورنموث و شفیلد یونایتد می‌شوند.
اگرچه لیگ فوتبال انگلیس (EFL) اصول کلی این سیستم را رد نمی‌کند، اما همواره منتقد نسخهٔ اجرایی لیگ برتر از آن بوده است و اعتقاد دارد که میزان پرداختی‌ها و نحوهٔ توزیع آن‌ها، رقابت‌پذیری در چمپیونشیپ را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. تلاش‌های EFL برای اصلاح یا حذف این سیستم، تاکنون بی‌ثمر بوده است.
امید این نهاد برای دخالت رگولاتور جدید فوتبال نیز نقش بر آب شد، چرا که وزیر ورزش بریتانیا، استفنی پیکاک، در اکتبر گذشته اعلام کرد دولت «به هیچ وجه خواهان حذف» پرداخت‌های طرح چتر نجات نیست. گفته شده که بررسی این سیستم تنها در صورتی ممکن است که رگولاتور بتواند «رابطهٔ مستقیم عِلی» بین این پرداخت‌ها و خطر ورشکستگی باشگاه‌ها را اثبات کند. به عبارت دیگر، این ساز و کار فعلاً پابرجاست.
