به مناسبت درگذشت ناگهانی اسطوره دنیای کشتی: نمایه هایی از زندگی ورزشی بوایسار سایتی اف

چند روز پیش بوایسار سایتی اف یکی از اساطیر دنیای کشتی در اثر ایست قلبی درگذشت. این کشتی گیر بزرگ که هنوز به سن 50 سالگی نرسیده بود، از مفاخر دنیای کشتی آزاد بود که با اجرای فنون چشم نواز و ناب خود، طرفداران زیادی در سرتاسر دنیا داشت. در این نوشتار به بررسی گوشه هایی از زندگی این قهرمان پر آوازه می پردازیم.

1) بوایسار سایتی اف از جمله کشتی گیران داغستانی تبار بود. داغستان از جمله ایالات اتحاد جماهیر شوروی و روسیه کنونی است که مردمانش دارای ریشه های نژادی مشترکی با مردمان ایران زمین هستند. به جز بوایسار و برادر کوچکترش آدام داغستان همواره قهرمانان زیادی را در دنیای کشتی به چشم خود دیده است.

2) سبک کشتی بوایسار سایتی اف و برادرش آدام بر رویکردی تهاجمی و پر افت و خیز و ترکیب با انعطاف بدنی بالا و هوش بالا در انجام بدلکاری و خنثی کردن نقشه های کشتی گیر مقابل بود. کشتی پرتحرک و در لحظه انفجاری سایتی اف اجازه تمرکز و تفکر به حریفان برای پیشبرد با حوصله نقشه راه کشتی شان نمی داد.

3) طنز روزگار این که اولین برخورد سایتی اف با کشتی گیر ایرانی در جام جهانی ادمونتون کانادا رخ داد و  سایتی اف 19 ساله در این جام اسیر بخولنگ های مرگبار داود قنبری شد و قافیه را باخت. بعد از این باخت و بالارفتن تجربه و پختگی سایتی اف این کشتی گیر دیگر در مقابل کشتی گیران ایرانی بازنده نشد.

4) در مسابقات جهانی آتلانتا(1995) بوایسار جوان به قول رسول خادم به مانند شیری گرسنه شکارش را شروع کرد و به هیچ حریفی رحم نکرد. مهم ترین قربانیان سایتی اف آلبرتو رودریگوئز با شکست ضربه فنی و برنده مدال طلای جهانی سال قبل (1994) الکساندر لیپولد بود که 2-3 مغلوب سایتی اف جوان شد.

5) در المپیک آتلانتا(1996) موفقیت سایتی اف با دشت اولین مدال طلای المپیک تکمیل شد و یکی از قربانیان سایتی اف عیسی مومنی کشتی گیر پرزور ایرانی بود. عیسی مومنی برادری به نام موسی مومنی داشت که همزمان با او کشتی می گرفت و پدر او نیز علی محمد مومنی نفر چهارم در مسابقات المپیک 1968 بود. اما عیسی مومنی برخلاف داود قنبری با ارائه یک کشتی کاملا دفاعی در مقابل سایتی اف 21 ساله حرفی برای گفتن نداشت و با نتیجه 8-0 شکست سنگینی خورد.همچنین بوایسار جوان به مصاف کنی ماندی قهرمان عضلانی  ایالات متحده رفت که تجربه غلبه بر قهرمان پرآوازه کشتی شوروی سابق یعنی آرسن فادزائف را در مسابقات جهانی کشتی مارتنتی (1989) داشت. بوایسار که هنوز محاسن زیادی بر صورتش نداشت، واهمه ای از شهرت حریف نداشت و با اجرای فنون مختلف کنی ماندی را در خانه با نتیجه 6-1 بدرقه کرد!

6) بعد از قهرمانی جهان در کراسنویارسک که با پیروزی سه باره بر الکساندر لیپولد به دست آمد ، سایتی اف در سال 1998 به ایران آمد و با شکست مون اوی جائه از کره جنوبی و ضربه فنی سه کشتی دیگر دوباره بر نشان طلا بوسه زد. نکته جالب در این وزن حضور پژمان درستکار بود که از بخت خوب در این مسابقات با سایتی اف برخوردی نکرد، ولی با ارائه کشتی های غالبا دفاعی و بسته و با دو شکست مقابل لیپولد به مقام چهارم دنیا رسید.

7) بوایسار بعد از جهانی 1998 تهران در مسابقات قهرمانی جهان آنکارا جای خود را به برادر کوچیکترش آدام سایتی اف داد که با شکست همگی کشتی گیران به مقام قهرمانی رسید، نکته مهم ترس از نام سایتی اف ها بود که باعث شد در کشتی مسعود جمشیدی و ارپاد ریتر هیچ کدم از دو حریف رغبتی برای پیروزی و تقابل با آدم سایتی اف در دور بعدی نداشته باشند.

8) اما در المپیک 2000 سیدنی شاید دست کم گرفتن حریف کار دست بوایسار سایتی اف داد و بوایسار جاه طلب در دور دوم با شکست 4-3 مقابل براندون اسلی آمریکایی از دور مسابقات حذف شد. اسلی در فینال مغلوب الکساندر لیپولد شد ولی مدال طلا لیپولد به علت دوپینگ از وی گرفته شده و به اسلی داده شد. اسلی بعد از این دشت طلا از کشتی فاصله گرفت و به آیین بودا روی آورد.

9) سایتی افی که در جهان صوفیه 2001 تمامی مدعیان وزن خود را جمله جو ویلیامز، ریواز میندوراشویلی، روسلان خینچاگف و مون اوی جائه را شکست داده و بر نشان طلا بوسه زد ما در سال 2002  سایتی اف رقیب داخلی قدری به نام ماگومد عیسی حاجی اف پیدا کرد که با شکست سایتی اف به مسابقات جهانی 2002 تهران گام گذاشت. حاجی اف جوان خود اسیر کشتی گیری خوش هیکل و خوش تکنیک به نام مهدی حاجی زاده شد و علی رغم اینکه حاجی اف در مسابقات لیگ کشتی ایران دوبار حاجی زاده را برده بود ولی در مسابقات جهانی حاجی زاده تلافی کرد و با شکست 4-0 حریف به مقام قهرمانی و همچنین تکنیکی ترین کشتی گیر مسابقات رسید.

10) در مسابقات جهانی نیویورک 2003 اما سایتی اف بازگشتی درخشان به ترکیب تیم ملی روسیه داشت. در تیم کشتی ایران هادی حبیبی با شکست دادن حاجی زاده رقیب سایتی اف شد. هادی حبیبی توانست در این مسابقات گربه سیاه همیشگی حاجی زاده یعنی جو ویلیامز امریکایی را شکست دهد ولی در مقابل سایتی اف ره به جایی نبرد و نتیجه کشتی را 6-4 واگذار کرده و  با شکست در مسابقه بعدی در این مسابقات چهارم شد.

11) در المپیک 2004 سایتی اف علی رغم کشتی های نزدیک با رقیبان در سرنوشت تلخ المپیک سیدنی دچار نشد و دوباره بر مدال طلای المپیک بوسه زد. البته این قهرمانی بی دردسر و بدون جنجال نبود چنانچه در کشتی یک چهارم نهایی که سایتی اف به مصاف مراد گایداروف رفت این دو کشتی بجز کشتی به زد و خوردی تمام عیار پرداختند و لحظاتی کشتی با دعوای این دو کشتی گیر و ورود مربیان به این قائله به بزن بزنی تمام عیار مبدل شد.

12) در مسابقات قهرمانی 2005 بوداپست سایتی اف با ارائه کشتی هایی چشم نواز شکست تمامی حریفان از قهرمانی المپیک خود دفاع کرد. یکی از زیباترین کشتی های سایتی اف با مهدی حاجی زاده بود که با رد و بدل شدن فن های متنوعی از جمله لنگ و کنده و نتیجه 11-3 به نفع سایتی اف به پایان رسید. در این مسابقات حاجی زاده آمادگی در حد مسابقات جهانی 2002 تهران داشت ولی علی رغم کشتی های خوب با 4 برد و دو باخت به مقام چهارم رسید و نتوانست دوباره در دنیای قهرمانی قد علم کند.

 13) مسابقات2006 چین شاهد ظهور کشتی گیری جوان با نام میخاییل گانف بلغار بود که سایتی اف را با شکست بدرقه و با باخت گانف در دور بعدی سایتی اف هم از گردونه مسابقات حذف شد. البته میخاییل گانف بجز شکست سایتی اف در مسابقات جهانی مسکو به مدال طلا رسید و نشان داد که برد سایتی اف اتفاقی نبود. در این مسابقات مهدی حاجی زاده هم با دوری از آمادگی همیشگی ره به جهانی نبرد و کارنامه اش با همان 1 طلای مسابقات جهانی تهران (2002) به پایان رسید .  برخلاف  او بوایسار سایتی اف که اکنون پا به سن گذاشته بود سرنوشتی متفاوت داشت. سایتی اف در انتخابی مسابقات جهانی باکو (2007) در مقابل ماخاچ مورتار علی اف شکست خورد؛ اما این پایان کار نبود و در سال بعد المپیک 2008 با شکست مورتاز علی اف در قهرمانی روسیه پای به المپیک گذاشت.

14) المپیک 2008 پکن آخرین کارزار سایتی افی بود که با محاسن سفید به مسابقات آمده بود. این امر دقیقا در تضاد با جوانی و شور و نشاط او در مسابقات المپیک آتلانتا بود ولی سایتی اف که دیگر از اکسیر جوانی بی بهره برد به جای آن با تدبیر و  پختگی در اداره کشتی و البته نفوذ همیشگی فدراسیون روسیه در نتیجه مسابقات، توانست بر همگی رقبای خود از جمله سوسلان تیگیف در فینال غلبه کند.

 نکته جالب در کارنامه سایتی اف این است که این کشتی در مسابقات جهانی و المپیک مدالی به جز طلا ندارد. سایتی اف دارای 3 مدال طلای المپیک و شش مدال طلای جهان و بدون نقره و برنز بود. این امر نشان از روحیه جنگنده او داشت که به چیزی کمتر از مدال طلا رضایت نمیداد و برایش اهمیتی نداشت که رقیب مقابلش کی باشد.  در سالیان گذشته دنیای ورزش قهرمانان تکنیکی زیادی را از دست داد از جمله جادوگر دنیای فوتبال یعنی دیه گو آرماندو مارادونا و کوبی برایانت در دنیای بسکتبال. شعبده بازی سایتی اف در اجرای فنون کشتی چیزی شبیه جادوی مارادونا در فوتبال بود. اگرچه میزان طلاهای دشت شده سایتی اف در دنیای کشتی در حد قهرمانانی مانند ماخاربک خادارتسف، آرسن فادزائف یا سرگئی بلوگلازوف بود ولی سبک کشتی چشم نواز، غیر قابل پیش بینی و زیبای او فراتر از کشتی گیری بود تا جایی از نظر خیلی از علاقه مندان به کشتی او تکنیکی ترین و برترین کشتی گیر آزاد در تاریخ لقب گرفت.اگرچه روح بوایسار سایتی اف از دنیای فانی پر کشید ولی خاطره کشتی های پر افت و خیز و پر از فن و بدلکاری در ذهن دوستداران کشتی خواهد ماند.