به مناسبت تولد 27 سالگی ستاره فوتبال زنان

آیتانا بونماتی؛ از دل قصه‌ها برای الهام بخشیدن به دختران

۲٬۱۷۵ بازدیدشنبه ۲۹ دی ۱۴۰۳ - ۱۵:۴۵

آیتانا بونماتی - بازیکن تیم زنان بارسلونا

یگانه نظری

طرفداری | «این دختر از کجا آمده؟ او از کجا آمده؟» در اطراف کاتالونیا، هر بار که آیتانا بونماتی به زمین می‌رفت، این کلمات باورنکردنی شنیده می‌شد. در اوایل دهه 2000 - زمانی که زمین‌های فوتبال معمولاً به عنوان مکانی برای دختران در نظر گرفته نمی‌شد - او از همان ابتدا با کلیشه‌ها و شک و تردیدها مقابله کرد.

اسکار گامز اولین مربی آیتانا بود که به عنوان یک دختر 7 ساله در تیم پسران ریبس بازی می‌کرد. او به وضوح صحنه‌های بعد از بازی را به یاد می‌آورد، زمانی که والدین تیم‌های رقیب با حیرت و ناباوری به او نزدیک می‌شدند. اسکار گامز در مورد آیتانا بونماتی می‌گوید:

او مانند یک سونامی بود. در زمین، او نیرویی از طبیعت بود. دیدن بازی او حس فوق‌العاده‌ای را به شما منتقل می‌کرد. او چیزی اضافه داشت که پسرها نداشتند، فوران انرژی، شخصیتی که همیشه می‌خواست، می‌خواست و می‌خواست که برود... این تفاوت اصلی بود.

بونماتی فقط تنها دختر تیمش نبود؛ او کلاً تنها دختری بود که در باشگاه ریبس حضور داشت. یک باشگاه، 400 پسر و تنها یک دختر. گامز ادامه داد:

می‌دانیم که پسرها چطور می‌توانند باشند و در آن زمان، آن‌ها تنها به خاطر دختر بودن او، تبعیض قائل می‌شدند. اما هرگز نیاز نبود که من میانجی‌گری کنم. آیتانا شخصیتی بسیار قوی داشت و اجازه نمی‌داد کسی روی غرورش پا بگذارد.

آیتانا بونماتی در زمین‌هایی خشن بازی می‌کرد، از تکل‌ها فرار نمی‌کرد، اگر زمین می‌خورد خاک را از خود می‌تکاند و هرگز شکایتی نمی‌کرد. شک و تردید شهری کوچک در مورد این دختر، به سرعت تبدیل به شگفتی شد. داستان بونماتی تنها مربوط به دختری نیست که فوتبال بازی می‌کند، بلکه یک حماسه از قدرت ذهنی، جنگندگی و تمایلی بی‌پایان است که نسل‌ها را تغییر می‌دهد.

از خاک و سختی‌های زمین‌های آزمایشی ریبس، بونماتی به اوج فوتبال زنان رسید اما منبع انرژی و مقاوت او به دورتر از زمین و حتی قبل از تولدش بازمی‌گردد.

تاثیر مادر آیتانا بونماتی در شخصیت او

رُزا بونماتی، مادر آیتانا در زندگی خود با یک تصمیم مواجه شد. این اتفاق در سال 1998 رخ داد. او به ثبت احوال رفته بود تا تولد دخترش را ثبت کند. سنت، عرف و قوانین اسپانیا همگی یک چیز را نشان می‌دادند، این که نام خانوادگی پدر - وینسنت کونکا - باید اولین نام فامیلی دو بخشی آیتانا باشد. بونماتی به عنوان نام خانوادگی باقی می‌ماند، اما فقط در اسناد رسمی. آیتانا به عنوان آیتانا کونکا شناخته می‌شد.

رُزا با این مسئله مقابله کرد. با حمایت کامل وینسنت، او نام خود یعنی بونماتی را قبل از نام شوهرش در شناسنامه آیتانا قرار داد. وقتی ممانعت از این اتفاق صورت گرفت، رُزا نام خود را به عنوان یک مادر تنها ثبت کرد و مشخصات وینسنت را از فرم حذف کرد تا آیتانا تنها یک نام خانوادگی داشته باشد اما این یک مثال از ایستادگی برای آن چه به آن باور داشت، بود.

رُزا از ثبت احوال خارج شد اما از پیگیری این قانون دست نکشید. او به همراه سیاستمدار ایما مایول و یک تیم از کارشناسان حقوقی، پیشنهادی برای تغییر قانون ارائه داد تا والدین بتوانند نام خانوادگی فرزندشان را به هر ترتیبی که می‌خواهند، ثبت کنند.

این قانون در پایان سال 1999، چند ماه قبل از تولد 2 سالگی آیتانا تصویب شد. نام خانوادگی وینسنت به اسناد رسمی آیتانا اضافه شد اما پس از نام خانوادگی رُزا و در نتیجه او به آیتانا بونماتی کونکا تبدیل شد؛ درست همان طور که روزا می‌خواست. وینسنت همانند همسرش به مسائل اجتماعی اهمیت می‌دهد و علاوه بر حمایت از حقوق خانواده، در جنبش دفاع از زمین، یک ائتلاف از سازمان‌های سوسیالیستی که برای استقلال کاتالونیا و سایر مناطق اطراف تلاش می‌کند، نیز فعال است.

"رُزا کمی بی پروا بوده، در حالی که وینسنت کمی بیشتر تاملی، اندیشمند و متین است. این ترکیب به آیتانا این شخصیت فعلی را داده است."

- لیلی بونماتی، خاله آیتانا

ریبس، شهر کوچکی در حومه بارسلونا با جمعیت 30000 نفری است. در این مکان ایده‌آل، جایی که صدای فوتبال بازی کردن کودکان در بین خانه‌های سنگی شهر طنین‌انداز می‌شود، آیتانا بونماتی شکوفا شد.

در مسیر فوتبالیست شدن

برای والدین آیتانا، رشد فکری او مهم‌تر از اشتیاق و علاقه به ورزش بود. هم روزا و هم وینسنت معلم زبان و ادبیات کاتالان بودند و خانه خانواده شبیه یک کتاب‌خانه زیبا بود. با هدایت رُزا، آیتانا در کودکی پازل‌ها را کنار هم می‌چید و تمرکز و دقت را در کنار انرژی طبیعی خود پرورش می‌داد. والدین آیتانا تا حدی به توسعه استقلال فرزندشان اهمیت می‌دادند که از سه ماهگی به او یاد دادند به تنهایی بخوابد. عشق به کتاب‌ها چیزی بود که نسل به نسل در این خانواده به ارث رسیده بود و بونماتی نیز به فلسفه، عدالت و تاریخ علاقه‌مند است.

آیتانا شنا و بسکتبال را نیز امتحان کرد اما فوتبال بهترین گزینه برای او و خانواده‌اش بود. با رشد علاقه بونماتی به فوتبال، او به جای پوشیدن لباس‌هایی که دختران می‌پوشند، با لباس فوتبال تیم ریبس به مراسم خانوادگی می‌رفت. در خانواده‌اش، کسی از این بابت او را سرزنش نمی‌کرد، بلکه تشویق هم می‌شد.

مربی اولش، گامز کسی بود که روحیه بی‌پروای او را دید و آیتانا را با کاپیتان کاریزماتیک بارسلونا، کارلس پویول مقایسه کرد. با شروع کارش به عنوان یک مدافع، توانایی آیتانا برای توپ‌ربایی و آغاز حملات، قدرت او را در زمین نشان می‌داد. اما با تغییر پست او از مدافع به هافبک، تاثیرگذاری بونماتی بسیار بیشتر شد و راه را برای شروع سفر او از ریبس آرام به بارسلونای پرهیاهو هموار کرد.

رویاپردازی در بارسلونا؛ شروع سخت اما پایان شیرین

انتقال به بارسلونا یک قدم بزرگ بود. اما شرایط خارج از زمین به اندازه درون زمین برای او بهبود نیافته بود. پس از تمرین، بونماتی و هم تیمی‌های جوانش در بارسلونا مجبور بودند با دوش‌های سرد در اتاق‌های تعویض لباس موقتی کنار بیایند. جلسات تمرینی و درس‌های آنالیز تاکتیکی که برای توسعه ذهن و بدن نوجوانشان در مسیر فوتبال حرفه‌ای بسیار مهم بودند، هرگز برگزار نمی‌شدند. در حالی که همتایان مردشان از امکانات مشهور لاماسیا برخوردار بودند، بازیکنان زن بارسلونا هیچ تسهیلات مسکونی مشابهی نداشتند تا به تمریناتشان کمک کند.

به جای آن، پس از پایان جلسات تمرینی سه ساعته در حوالی نیمه شب، بونماتی شاهد این بود که هم تیمی‌هایش سوار ماشین‌های خانواده خود می‌شدند تا به شهرهای دورشان برگردند، در حالی که برای مطالعه درس‌های مدرسه در حال خواب آلودگی مبارزه می‌کردند و آن‌ها نسبت به بونماتی خوش شانس بودند. آیتانا هر روز با وسایل حمل و نقل عمومی به بارسلونا می‌رفت، ابتدا با اتوبوس و سپس با قطار، تا بتواند با بارسلونا تمرین کند. این به این دلیل بود که مادرش از بیماری مزمن فیبرو میالژیا رنج می‌برد و اغلب نمی‌توانست رانندگی کند و پدرش هم هنوز گواهینامه نداشت. این یک سفر 23 مایلی و بیش از یک ساعت در هر مسیر برای آیتانای جوان بود.

"می‌دویدم تا قطار بازگشت به خانه را از دست ندهم... حتی فکر می‌کردم آیا تمام این تلاش‌ها ارزشش را دارد؟"

-آیتانا بونماتی

"او خسته می‌شد چون شرایط دشوار بود. در نوجوانی نزدیک بود فوتبال را کنار بگذارد."

-خاله آیتانا بونماتی

آیتانا 13 ساله بود که مادرش پیشنهاد داد علاوه بر تلاش برای رسیدن به اهدافش، باید روی خودش نیز کار کند. بونماتی شروع به تراپی رفتن کرد و بر روی پذیرفتن ناامیدی به عنوان بخشی طبیعی از موفقیت و جستجوی برتری تمرکز کرد. بعضی از تمرین‌هایی که او یاد گرفت، مانند نوشتن احساساتش برای کمک به کاهش بار ذهنی‌اش، هنوز هم در روتین زندگی او وجود دارد. با وجود این سال‌های دشوار، عشق بونماتی به فوتبال هرگز کم نشد. کارلا ریورا، هم تیمی سابقش به وضوح به یاد می‌آورد که بونماتی همواره به دنبال پیشرفت بود:

به یاد دارم که او خیلی به خودش سخت می‌گرفت، روی ورزش وسواس داشت و به شدت برای پیشرفت تلاش می‌کرد. زمان‌هایی بود که بعد از تمرینات دیرهنگام در خانه من می‌ماند و بعد از شام، به جستجو در مورد فوتبال در اینترنت مشغول می‌شد.

این وسواس به موفقیت آنی منجر نشد. وقتی لوئیز کورتس در سال 2019 به عنوان سرمربی تیم زنان بارسلونا منصوب شد، بونماتی 21 ساله بازیکنی حاشیه‌ای بود که کسی به او توجه خاصی نمی‌کرد. بونماتی از آن زمان کم کم به عنوان بازیکنی کلیدی در خط هافبک بارسلونا ظهور کرد و 4 قهرمانی لیگ زنان و 2 قهرمانی لیگ قهرمانان با بلوگرانا کسب کرد. اهمیت بونماتی برای باشگاه و کشورش پس از مصدومیت رباط زانوی الکسیا پوتیاس در سلا 2022 و پر کردن جای خالی او که برنده توپ طلا بود، افزایش یافت.

بونماتی به شکل بی‌نقصی به ایفای نقش‌های خود در بارسلونا و تیم ملی اسپانیا پرداخت و مسئولیت رهبری و کاپیتانی را نیز بر عهده گرفت. در اوت 2023، زمانی که تیم ملی زنان اسپانیا جام قهرمانی جام جهانی زنان را در سیدنی بالای سر برد، بونماتی در گوشه تصویر جشن قهرمانی بود که در صفحات اول روزنامه‌ها دیده می‌شد. اما در زمین بازی و به دنبال آن، او در مرکز عملکرد تیمش قرار داشت.

میراث ارزشمند بونماتی

پس از کسب برترین افتخارات فردی، باشگاهی و بین‌المللی در فوتبال، آیتانا بونماتی اکنون به دنبال اهداف جدیدی است و رویای قهرمانی در المپیک را در سر دارد. با این حال، بزرگ‌ترین میراث آیتانا بونماتی شاید در ویترین افتخارات او نباشد.

تا شش سال پیش، در باشگاه نخست او یعنی ریبس، هیچ تیم زنانی وجود نداشت. اکنون، محلی‌ها بونماتی را به عنوان «مادربزرگ» این باشگاه توصیف می‌کنند که به لطف او 180 دختر در 14 تیم زنان در رده سنی‌های مختلف در ریبس مشغول بازی هستند. این تحول، اتفاقی است که در سرتاسر کشور اسپانیا بازتابی گسترده داشت.

9 سال پیش، 44873 بازیکن فوتبال زن در اسپانیا وجود داشت. این تعداد در سال 2023 به عدد 100000 رسید. بونماتی هنوز چند دفعه در سال به باشگاه نخست خود سر می‌زند. در این بازدیدها، صحنه‌های فوق‌العاده‌ای رخ می‌دهد. دختران نه تنها با خوشحالی از آیتانا استقبال می‌کنند، بلکه از شدت احساسات گریه می‌کنند یا حتی برای عکس گرفتن با او رفتاری بسیار هیجانی دارند.

تاثیر آیتانا بونماتی تنها در استادیوم‌های بزرگ احساس نمی‌شود، بلکه در سطوح پایه نیز به طور عمیقی طنین‌انداز است، جایی که رویاها پرورش می‌یابند و سطح رقابت با گذشت روزها رو به افزایش است. با وجود تاثیر و نفوذش، بونماتی هنوز همان دختر آرام و بااحتیاطی است که سفرش را از ریبس به بارسلونا آغاز کرد. سفر آیتانا بونماتی که با مبارزه‌های خاموش و پیروزی‌های بلندآوازه برجسته شده، همیشه آسان نبوده است.

"آرزو و جاه‌طلبی خوب است اما پشت آن رنج وجود دارد."

-آیتانا بونماتی

برای بونماتی این کلمات بیش از یک جمله تبلیغاتی هستند، آن‌ها در سرود استقامت و پایداری‌ای جای می‌گیرند که از همان ابتدا نواخته شده است.

نوشته ماریا گاریدو از BBC