ایران در المپیک؛ از رسول خادم و علیرضا دبیر تا هادی ساعی و حسن یزدانی
از نخستین حضور رسمی ایران در المپیک در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۴۸ تا بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۰، ورزشکاران ایرانی موفق شدند تا در مجموع ۷۶ مدال برای کشورشان تصاحب کنند. ۲۴ مدال طلا، ۲۳ مدال نقره و ۲۹ مدال برنز حاصل تلاش ۶۱ ورزشکار ایرانی در ۱۸ دوره از بازی‌های تابستانی المپیک می‌باشد.
عملكرد ورزش ايران در ٣٢ دوره المپيك به تفكيك رشته‌هاى ورزشى:
١)وزنه بردارى ٩ ? ٦ ? ٥ ?
٢)كشتى آزاد ٧ ? ١٤ ? ١٧ ?
٣)كشتى فرنگى ٤ ? ١?٤ ?
٤)تكواندو ٢?١?٣?
٥)تيراندازى ١ ?
6)كاراته ١?
٧)دو و ميدانى ١?
•مجموع: ۲۴ ? ۲۳ ?۲۹ ? يعنى ٧٦ مدال
نخستین حضور ایران در ادوار المپیک به سال 1900 در دوره قاجاریه بر می گردد.
فریدون ملکم، اولین ورزشکار ایرانی است که در المپیک شرکت نموده است. وی در دومین دوره المپیک تابستانی که در سال ۱۹۰۰ میلادی در پاریس پایتخت فرانسه برگزار می‌شد در مسابقات شمشیربازی به میدان رفت.
فریدون ملکم در رشته اپه، در قسمت انفرادی به مصاف رقیب خود رفته و با شکست و حذف در همان دور اول به کار خود پایان می‌دهد.
او فرزند میرزا مَلْکَم‌خانملقب به ناظم‌الدوله، روشنفکر، روزنامه‌نگار، دیپلمات و سیاست‌مدار دوره قاجار و بنیان‌گذار یکی از مشهورترین لژهای فراماسونری ایران, لژ فراموشخانه است.
نخستین ورزشکار ایرانی که در ادوار المپیک مدال گرفت جعفر سلماسی بود که در المپیک ۱۹۴۸ لندن در دستهٔ ۶۰ کیلوگرم وزنه‌برداری برنز گرفت.
ضمن اینکه با این مدال, رشته وزنه برداری تبدیل به نخستین ورزشی شد که در ادوار المپیک مدال گرفته است.
https://www.javanonline.ir/files/fa/news/1395/5/23/251479_348.jpg" />
امامعلی حبیبی اولین برنده مدال طلای ایران در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در کشتی آزاد بود. او به نخستین کشتی گیری تبدیل شد به بالاترین سکوی المپیک رسیده است.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۵۶، که در ملبورن استرالیا برگزار شد، با ۱۷ ورزشکار شرکت کرد و موفق به کسب ۵ نشان و رتبهٔ چهاردهم در این بازیها شد. این بهترین عملکرد تاریخ ورزش ایران در رقابت های المپیک تا قبل از المپیک ۲۰۱۲ لندن است.
در کنار حبیبی, غلامرضا تختی نیز طلای دیگر ایران را در بازی ها کسب کرد؛ ضمن اینکه, رشته کشتی تبدیل به نخستین ورزشی شد که در ادوار المپیک برای ایران مدال طلا گرفته است.
https://images.hamshahrionline.ir/images/2012/6/takhti.jpg2.jpg" />
همچنین اولین و تنها مدال زنان ایران تا کنون در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶ ریو برزیل، توسط کیمیا علیزاده بوده است. همچنین کیمیای ۱۸ ساله جوان‌ترین مدال‌آور ورزش ایران در تاریخ المپیک‌هاست. پیش از او ناصر گیوه‌چی در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۵۲ هلسینکی، ۱۹ ساله بود که نقره گرفت.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۸ که در سئول کره جنوبی برگزار شد با ۲۷ ورزشکار در ۴ رشته ورزشی شرکت نمود و موفق به کسب ۱ مدال نقره و رتبه سی‌وششم در جدول مدال‌ها شد. چهار ورزشکار نیز ایران در مسابقات تکواندو به صورت غیررسمی در این بازیها حضور داشتند. این اولین حضور ورزشکاران ایرانی در بازی‌های المپیک پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بود.
عسکری محمدیان در وزن 57 کیلوگرم کشتی آزاد موفق شد نخستین مدال ایران را پس از انقلاب اسلامی کسب کند.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۹۶ که در آتلانتا ایالات متحده آمریکا برگزار شد با ۱۸ ورزشکار در ۶ رشته ورزشی شرکت نمود و موفق به کسب ۳ مدال و رتبه چهل‌وسوم در جدول مدال‌ها شد.
رسول خادم که در بازی‌های المپیک تابستانی 1992 که در شهر بارسلون برگزار شد برنز گرفته بود با پیروزی مقابل ماخاربک خادارتسف, کشتی گیر افسانه ای روس ها صاحب گردن آویز طلا شد.
خادم با این مدال طلا به نخستین ورزشکار دو مداله ایران پس از انقلاب در ادوار المپیک تبدیل شد.
عباس جدیدی و امیررضا خادم دیگر مدال آوران ایران در آتلانتا 1996 بودند.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۰ که در سیدنی استرالیا برگزار شد با ۳۵ ورزشکار در ۱۲ رشته ورزشی شرکت نمود و موفق به کسب ۴ مدال و رتبه بیست‌وهفتم در جدول مدال‌ها شد.
علیرضا دبیر, حسین توکلی و حسین رضازاده طلایی های کاروان ایران در المپیک سیدنی بودند و هادی ساعی برنز شد.
ورزش ایران برای نخستین بار در تاریخ, عنوان قوی ترین مرد المپیک را تصاحب کرد و رضازاده به نخستین ورزشکار ایرانی تبدیل شد که در سنگین وزن وزنه برداری صاحب مدال طلا شده است.
هادی ساعی نیز با کسب مدال برنز در المپیک سیدنی, تکواندو را به سومین ورزشی تبدیل کرد که برای کاروان در المپیک مدال می گیرد.
علیرضا دبیر نیز با کشتی های تماشایی و زیرگیری های بی نقص خود, در نیمه نهایی المپیک سیدنی, تری براندز آمریکایی را در یک مبارزه نفس گیر شکست داد و در فینال نیز مقتدرانه, یوهن بوسلوویچ اوکراینی را مغلوب کرد و صاحب گردن آویز طلا شد.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۴ که در آتن یونان برگزار شد با ۳۸ ورزشکار در ۱۰ رشته ورزشی شرکت نمود و موفق به کسب ۶ مدال و رتبه بیست‌ونهم در جدول مدال‌ها شد.
حسین رضازاده دومین طلای خود را در المپیک آتن کسب کرد و هادی ساعی نیز به نخستین طلایی ایران در ادوار المپیک تبدیل شد.
دیگر مدال آوران ایران در المپیک سیدنی, کرمی در تکواندو, علیرضا رضایی در کشتی آزاد, مسعود مصطفی جوکار در کشتی آزاد و علیرضا حیدری در کشتی آزاد بودند.از اتفاقات به یادماندنی در المپیک سیدنی, پیروزی علیرضا حیدری مقابل الدار کورتانیدزه بود؛ کشتی گیری که بارها علیرضا حیدری را مغلوب کرده بود.
جهنم پکن؛ ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ با کاروان ورزشی متشکل از ۵۵ ورزشکار در ۱۳ رشته ورزشی شرکت کرد، این تیم در نهایت با یک مدال طلا توسط هادی ساعی در تکواندو و یک مدال برنز توسط مراد محمدی در کشتی به کار خود خاتمه داد و در جدول مدال‌ها در رده پنجاه و یکم ایستاد.
یکی از بدترین نتایج ایران در تاریخ ادوار المپیک در حال رقم خوردن بود که هادی ساعی با آن طلای تاریخی و فراموش نشدنی, تلخی جهنم پکن را اندکی به شیرینی تبدیل کرد.
حمید سوریان که یکی از بخت های مسلم ایران برای کسب مدال طلا بود با اعمال نفوذ روس ها در داوری به شکل ناجوانمردانه ای مقابل کشتی گیر نه چندان مطرح روس ها مغلوب شد و رویای مدال طلای المپیک پکن برای او به کابوس تبدیل شد.
هادی ساعی نیز با کسب طلای المپیک پکن به پرافتخارترین ورزشکار ایرانی در ادوار المپیک تبدیل شد که این رکورد تا امروز توسط هیچ ورزشکار دیگری شکسته نشده است.
از جهنم پکن به بهشت لندن؛ ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۲ با کاروان ورزشی متشکل از ۵۳ ورزشکار در ۱۴ رشته ورزشی شرکت کردند.
در المپیک ۲۰۱۲ لندن؛ ایران با ۷ مدال طلا و مجموع ۱۳ مدال؛ توانست رتبه ۱۲ جهان را بدست آورد که این دوره بهترین نتیجه کل تاریخ المپیک برای این کشور است.
کشتی فرنگی ایران با کسب 3 مدال طلا, قهرمان کشتی فرنگی المپیک لندن شد. حمید سوریان, امید نوروزی و قاسم رضایی سه طلایه دار کشتی فرنگی ایران در المپیک لندن بودند.
تیم ملی وزنه برداری با کسب سه مدال طلا و دو نقره, یک نتیجه رویایی را در ادوار المپیک کسب کرد؛ جایی که سعید محمدپور, نواب نصیرشلال و بهداد سلیمی طلایی شدند و کیانوش رستمی در کنار سجاد انوشیروانی نقره ای شدند.
در کشتی آزاد نیز, کمیل قاسمی طلایی شد, گودرزی نقره ای شد و لشکری به مدال برنز رسید.
احسان حدادی با کسب مدال نقره دوومیدانی المپیک لندن در پرتاب دیسک, ارزشمندترین مدال ایران را در ادوار المپیک کسب کرد و باقری معتمدی در تکواندو, دیگر مدال آور نقره ایران در بازی ها بود.
کاروان ورزشی ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۱۶ با کاروان ورزشی متشکل از 64 ورزشکار در 15 رشته ورزشی شرکت کردند.
طلایه دار ورزش ایران در المپیک ریو, وزنه برداری بود جایی که کیانوش رستمی و سهراب مرادی مقتدرانه طلایی شدند.
کیمیا علیزاده به نخستین مدال زنان ورزشکار ایرانی در ادوار المپیک رسید؛ دیگر برنزی های کاروان ایران در المپیک ریو, قاسم رضایی, سعید عبدولی و حسن رحیمی بودند ضمن اینکه کمیل قاسمی با کسب مدال نقره در المپیک ریو, به دومین مدال خود در ادوار مختلف المپیک رسید.
افسانه حسن یزدانی از المپیک ریو شروع شد؛ یزدانی بر خلاف پیش بینی ها در حالی که انور گودویف و باروز بخت های نخست وزن 74 کیلوگرم در کشتی آزاد المپیک ریو بودند با شایستگی در کشتی به یادماندنی مقابل انور گودویف روس به پیروزی رسید و طلایی شد.
ایران در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۰ در توکیو ژاپن شرکت کرد. ایران در المپیک تابستانی سال ۱۹۰۰ و همچنین از ۱۹۴۸ تاکنون در همه دوره‌ها به استثنای بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۸۰ و ۱۹۸۴ حاضر بوده‌است که در این دوره با ۶۵ ورزشکار، بعد از المپیک ۱۹۷۶ مونترال (۸۶ ورزشکار) بزرگترین کاروان المپیکی ایران راهی توکیو شده بود. این سهمیه‌ها در ۱۷ رشته به دست آمده بود. ایران تاکنون در ۱۸ دوره المپیک شرکت کرده که نه دوره قبل از انقلاب بوده و نه دوره بعد از انقلاب و دستاورد عملکرد کاروان ورزشی ایران در قبل از انقلاب ۴ طلا و بعد از انقلاب ۲۰ طلا بوده‌است. گفتنی است ایران با ۳ طلا, ۲نقره و 2 برنز؛ مجموع ۷ مدال؛ بعد از المپیک ۲۰۱۲ لندن بهترین مدال آوری فارغ از رتبه‌بندی جهانی را در این دوره از بازی ها (توکیو۲۰۲۰) بدست آورد.
جواد فروغی, محمدرضا گرایی و سجاد گنج زاده طلایی شدند؛ حسن یزدانی و علی داودی در المپیک توکیو نقره گرفتند و محمدهادی ساروی و امیرحسین زارع برنزی های کاوران بودند.
جواد فروغی به نخستین تیرانداز ایرانی تبدیل شد که در ادوار المپیک موفق به کسب مدال شده است؛ سجاد گنج زاده نیز به نخستین کاراته کاری ایرانی تبدیل شد که در ادوار المپیک موفق به کسب مدال شده است.
وزنه برداری, کشتی, تکواندو, دوومیدانی, تیراندازی و کاراته شش رشته ای هستند که برای کاروان ایران در ادوار مختلف المپیک مدال کسب کرده اند.
موفق ترین مربی تاریخ ورزش ایران در المپیک
محمد بنا, مربی افسانه ای ورزش ایران که تیم ملی کشتی فرنگی ایران را در المپیک لندن قهرمان کرد موفق ترین عملکرد را بین تمامی مربیان ایرانی در ادوار مختلف المپیک به ثبت رسانده است.
شاگردان محمد بنا در المپیک لندن, 3 طلا, در المپیک ریو, 2 برنز و در المپیک توکیو موفق کسب 1 طلا و 1 برنز شدند.
مجموع عملکرد محمد بنا در ادوار مختلف المپیک:
محمد بنا: 4?0?٣? مجموع 7 مدال
رکوردهای ورزش ایران در ادوار مختلف المپیک
از لحاظ رتبه ایران در ۱۸ دوره شرکت در بازی‌های تابستانی المپیک؛ المپیک ۲۰۱۲ لندن رتبه ۱۲ جهان؛ المپیک ۱۹۵۶ ملبورن رتبه ۱۴ و سپس المپیک ۱۹۶۸ مکزیکو سیتی رتبه ۱۹؛ به ترتیب بهترین ۳ نتیجه برتر ایران بدین شکل رقم خورده است.
از لحاظ مدال آوری فارغ از رتبه‌بندی جهانی نیز المپیک ۲۰۱۲ لندن با ۷ طلا؛ مجموع ۱۳ مدال؛ سپس المپیک ۲۰۲۰ توکیو با ۳طلا و ۲ نقره؛ مجموع ۷ مدال؛ بهترین ۲ نتیجه برتر تاریخ المپیک ایران بوده است.
پرافتخارترین ورزش ایران در بازی‌های المپیک، کشتی (۴۷ مدال) و وزنه‌برداری (۲۰ مدال) است.
پرافتخارترین ورزشکاران ایران در ادوار مختلف المپیک تابستانی
1) هادی ساعی 2?0?1?
2) حسین رضازاده 2?0?0?
3) غلامرضا تختی 1?2?0?
4) محمد نصیری 1?1?1?
5) کیانوش رستمی, حسن یزدانی و کمیل قاسمی 1?1?0?
نکته های پایانی گزارش کاروان ایران در ادوار مختلف المپیک...
62 درصد مدال های ایران در ادوار مختلف المپیک را کشتی کسب کرده است؛ سهم وزنه برداری 26 درصد و تکواندو 8 در صد بوده است.
محمد نصیری, تنها ورزشکار ایرانی است که هر سه مدال طلا, نقره و برنز را در ادوار مختلف المپیک کسب کرده است.
هادی ساعی؛ تکواندوکار افسانه ای ایران با دو مدال طلا و یک مدال برنز، دارندهٔ عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایران در بازی‌های المپیک است.
استان مازندران با هفت مدال‌آور طلا بیشترین تعداد را از نظر مرغوبیت مدال بین استان های ایران است.
رسول خادم, قاسم رضایی, عسکری محمدیان, محمود نامجو و امیررضا خادم دیگر دو مداله های کاروان ایران در ادوار مختلف المیپک هستند.
