تعویضی یا همان مطرود؛ تولد 50 سالگی ویکاش دوراسو و مستندی به نام "substitute"
زمانی که 17 دوربین در حال تصویربرداری اختصاصی از حرکات زیدان در طول بازی رئال مادرید با ویارئال در سال 2005 برای یکی از پر جایزه‌ترین، با کیفیت‌ترین و البته خاص‌ترین فیلم‌های تاریخ فوتبال جهان با نام "زیدان؛ پرتره‌ی قرن 21" روی پرده‌ی سینماست و یک سال بعد بار دیگر از لایپزیگ و فرانکفورت تا مونیخ و سرانجام برلین تک تک حرکات زیزو در تمام دنیا تحسین مردم جهان را بر می‌انگیزد، در راهروهای زیرزمینی استادیوم‌های میزبان جام جهانی 2006 و دهکده‌های اطراف شهرهای بزرگ میزبان جام جهانی، مردی با دوربین سوپر 8 مشغول فیلمبرداری شخصی از تنهایی خود روی نیمکت تیم ملی فرانسه در بازی‌های جام جهانی است.
بازیکنی که در تیم سیاهپوستان با صلابت و چشم‌آبی‌های هنرمند فرانسه، با اصالتی از هند و موریتانی جایی ندارد، بازیکنی که پس از اعتماد مربی در تمام بازی‌های انتخابی ناگهان به یک نیمکت‌نشین تبدیل می‌شود و مجبور است فینال برلین را هم مثل فینال سال قبل استانبول و بازی‌های بزرگ فرانسه با اسپانیا، برزیل و پرتغال از روی نیمکت تماشا کند. فیلمی که در کمال ناباوری، یک سال بعد جوایزی می‌برد و به آینه‌ای برای تماشای حققیت، آن سوی زرق و برق بی پایان زین الدین زیدان و باقی ستارگان فرانسوی تبدیل می‌شود. فیلم "تعویضی" به کارگردانی فرد پوله و فیلمبرداری آماتوری بازیکن تیم ملی فرانسه... کسی نام ویکاش دوراسو را هنوز به یاد دارد؟
https://ts15.tarafdari.com/contents/user775140/content-image/vd50_11.jpg" />
مسافری از هند
مطابق یک سند رسمی از موسسه‌ی مهاتما گاندی، آقای کاتری ساناشی کارگری با قد 1 متر و 60 سانتی متر، در روز 14 ماه می 1890 مّدرّس هند را به مقصد جزیره‌ی موریس ترک می‌کند. برای کار در مزارع نیشکر...
"جد من، ابتدا به تنهایی راهی جزیره‌ی موریس شد تا در مزارع نیشکر کار کند. سپس کارفرمایان آنها فهمیدند بدون وجود همسران، مشکلاتی برای مردان به وجود می‌آید. بنابراین خانواده‌های آنان نیز به موریس رفتند. پدربزرگ من همان‌جا متولد شد و بعدتر پدرم در سال 1970 به لوهاور فرانسه مهاجرت کرد. من در سال 1973 به دنیا آمدم و از آنجا که رسم ما ازدواج پسرعموها و دخترعموها بود، قد و قامت کوتاه به عنوان یک ارثیه‌ی خانوادگی به من هم رسید."
دوراسو در 20 سالگی به تیم لوهاور می‌پیوندد. بازیکنی با دریبل‌های عالی و هوش فراوان. پس از جام جهانی 1998 به لیون می‌رود و تبدیل به یکی از بازیکنان کلیدی تیم درخشان لیون در سال‌های آغازین قرن 21 می‌شود. در کنار جونینیو پرنامبوکانو، فلورن مالودا، مایکل اسین، محمدو دیارا و گریگوری کوپه. تیمی که در لیگ قهرمانان فصل 2003/04 بالاتر از بایرن مونیخ به دور دوم صعود می‌کند، سوسیداد را شکست می‌دهد و در یک‌چهارم نهایی مغلوب پورتو و مورینیو در فصل قهرمانی آقای خاص می‌شود.
https://ts15.tarafdari.com/contents/user775140/content-image/vd50_15.jpg" />
درخشش دوراسو، باعث می‌شود تا آنچلوتی به سراغ او بیاید. اگرچه هیچ‌گاه در شلوغی هافبک‌های میلان در فصل 2004/05، سیدورف، پیرلو، گتوزو، کاکا و آمبروزینی، دوراسو یک نیمکت‌نشین ناکام در میلان لقب می‌گیرد. تماشای فینال استانبول و ده ها بازی دیگر فصل از روی نیمکت. در فصل 2005/06، ویکاش دوراسو برای حضور در جام جهانی 2006، سن سیرو را به مقصد سن دنی ترک می‌کند. بازگشت به فرانسه، بازی در پی اس جی، حضور به عنوان یک بازیکن کلیدی در بازی‌های پیش از جام جهانی، گلزنی در بازی آخر فرانسه برابر قبرس و به رخ کشیدن آمادگی خود به ریموند دومنک.... وقایع جام جهانی اما به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
تعویضی
دومنک، مربی دوراسو در تیم‌های زیر 17، زیر 18 و زیر 20 سال فرانسه، فرانک ریبری را به او ترجیح می‌دهد:
"من پسر او (دومنک) بودم اما او ترجیح داد پسر همسایه در آن بازیها به میدان برود... شاید مسائل نژادی روی او تاثیر داشته..."
دوراسو با دیالوگ‌هایی که به صحبت‌های جیتندرا در فیلم‌های نژادپرستانه‌ی هندی تنه می‌زند، رابطه‌ی خود با دومنک را توصیف می‌کند. دیالوگ‌هایی که پشت تصاویر دوربین سوپر 8 او که به سفارش کارگردان فرد پوله ضبط شده در طول بازی‌های جام جهانی ادا می‌شود. فیلم تعویضی.
در طول بازیها، نیمکت‌نشینی دوراسو دستمایه‌ی تمسخر طرفداران فرانسوی می‌شود. تصاویر ساختگی از او در حال پدیکور ناخن‌هایش روی نیمکت، شادی گل در فینال جام جهانی البته در بازی کامپیوتری جام جهانی و .... در آغاز فیلم، دوراسو در میان پسران محلی که مشغول فوتبال بازی کردن در زمینی خاکی هستند دیده می‌شود. او می‌گوید:
"من، به کسانی که در ورزشگاه یا هر جای دیگرمرا مسخره می‌کنند خرده نمی‌گیرم. می‌دانم که آنها هم از کوچه و خیابان آمده‌اند، سطح زندگی مرفهی ندارند و حتی اگر امروز شبیه شان نباشم باز هم حق را از به آنها و دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی‌شان می‌دهم...."
https://ts15.tarafdari.com/contents/user775140/content-image/vd50_2.jpg" width="1024" />
فیلمبرداری دوراسو از رختکن تیم ملی در یک تورنمنت پیش از دوراسو نیز سابقه دارد. سوابقی خوب، مانند زپ مایر در کسوت مربی دروازه‌بان‌های آلمان، و فیلم‌هایی که از جام جهانی 1990 تا سال 2002 در تمام تورنمنت‌های تابستانی ضبط می‌کند. و سوابقی بد مانند گراهام تیلر سرمربی تیم ملی انگلستان که هیچ وقت اجازه‌ی فیلمبرداری از رختکن تیم ملی انگلستان در بازی‌های انتخابی جام جهانی 1994 را نمی‌دهد... خوب می‌دانیم که در فرانسه تحت هدایت دومنک، مسائلی بسیار ساده‌تر نیز به بحرانی بزرگ تبدیل شده‌اند....
مطرود
دومنک می‌گوید:
"من هرگز رضایت نمی‌دهم تا او از این ویدئوها به طور علنی استفاده کند. تا جایی که به من مربوط است، او باید تصاویر من را از ویدیو جدا کند. ویکاش باید "
این صحبت‌ها پس از بازی‌های جام جهانی و پیش از بازی دوستانه با بوسنی بیان می‌شود. جایی که دومنک تصمیم می‌گیرد به عنوان تنبیه دوراسو را بار دیگر از لیست تیم خط بزند. دومنک می‌گوید اگر ویکاش به شغل جدید علاقه‌مند است باید به سراغ آن برود و از طرفی دوراسو نیز اعلام می‌کند علاقه‌ای به ادامه‌ی بازی برای تیم ملی ندارد. این پایان کار ویکاش دوراسو در تیم ملی فرانسه است. بازیکنی که فقط در 6 دقیقه‌ی پایانی بازی با سوییس و 2 دقیقه‌ی آخر بازی با کره‌ی جنوبی در جام جهانی 2006 به میدان می‌رود. فقط یک ماه از فینال جام حذفی فرانسه گذشته. همانقدر که جدال آرسنال و بایرن در لیگ قهرمانان آن سال، رقابت میان کان و لمن برای جایگاه دروازه‌بانی ژرمنها بود، آن بازی فینال هم رقابتی میان دوراسو ریبری شمرده می‌شد. دوراسو ر آن بازی گل دوم و قهرمانی پاریس را می‌زند اما باز هم انتخاب دومنک پسر جوان مارسی است. دوراسو بازیکنی روی نیمکت...
بازیکنی که مثل یک روح غریبه در میان تیمی‌های مشهور خود، زیدان، آنری، ویرا، گالاس، ماکلله و .... با دروبین خود می‌چرخد و تنهایی خود را به رخ می‌کشد. یک مستند نمادین با جملاتی از قلب تمام بازیکنانی که در تیم‌های بزرگ ورشی، تمام مسابقات را از روی نیمکت دنبال می‌کنند.
قصه عشق ۲۰۵۰
حالا و 20 سال پس از آن جام جهانی، ویکاش دوراسو در کازینوها از پوکر بازی کردن و بهره بردن از هوش و ریسک‌پذیری توامان خود لذت می‌برد و وقتی در آوریل امسال پای به ویساخاپاتنام در شرق حیدرآباد هند محل زندگی آبا و اجدادی خود می‌گذارد با استقبال طرفدرانی مواجه می‌شود که گل او با لباس پاریس برابر مارسی در فینال جام حذفی فرانسه را یادآوری می‌کنند و او را تا ورزشگاه شهر همراهی می‌کنند:
"شاید این روزها من کمتر از روزهای نزدیک به بازنشستگی‌ام شناخته شده باشم اما شاید کمی غرور و جاه طلبی‌ام بیشتر شده و دوست دارم آن را در مسیر پیشرفت دختران و پسران فوتبالیست هندی به کار بندم. برای مدتی طولانی من تنها بازیکن با اصالت هندی بودم که در بالاترین سطح فوتبال جهان بازی کردم اما مطمئنم روزی تعداد زیادی از این بچه‌ها به این سطح خواهند رسید. آنها روزی به جام جهانی خواهند رسید و می‌توانند میزبان آن باشند..."
لینک تماشای مستند "substitute" از youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=x9yNkJmV9yY
