بازخوانی قهرمانی تاج در مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ | فیلم بازی‌ ها، تصاویر و اسناد

اختصاصی" target="_blank" rel="noopener noreferrer">http://Tarafdari.com">اختصاصی طرفداری - ۵۳ سال پیش در چنین روزی تیم استقلال با نتیجه ۲-۱ بر هاپوئل اسرائیل پیروز و قهرمان سومین دوره مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا شد که نخستین قهرمانی این باشگاه در آسیا محسوب می شود. این دوره از رقابت‌ها به میزانی تهران و استادیوم امجدیه انجام شد.

دوره‌های پیشین رقابت‌های باشگاهی آسیا

در سال ۱۹۶۷ میلادی برای نخستین بار رقابت‌های باشگاهی آسیا شکل گرفت. در نخستین دوره مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا کشور ایران هیچ نماینده‌ای به آسیا نفرستاد و از شرکت در این دوره انصراف داد. در فینال این دوره تیم هاپوئل اسرائیل موفق شد با شکست دادن سلانگور مالزی نخستین قهرمان قاره آسیا لقب بگیرد.

در دومین دوره رقابت‌های باشگاهی آسیا در سال ۱۹۶۹، به دلیل طولانی شدن مسابقات جام باشگاه‌های تهران ۴۸-۱۳۴۷ و مشخص نشدن نماینده ایران، مسابقات پنج‌ جانبه‌ای با حضور تیم‌های پاس، تاج، پرسپولیس، عقاب و شهربانی برگزار شد که تیم پرسپولیس مقام اول را کسب کرد و به عنوان نماینده ایران در آسیا حاضر شد. این اولین حضور یک باشگاه ایرانی در رقابت‌های قاره‌ای بود. تیم پرسپولیس که البته به دلیل برخی کارشکنی‌ها با تاخیر به محل مسابقات در تایلند رسید، نخستین بازی خود در برابر تویو کوگیو (سانفریس هیروشیما) ژاپن را واگذار کرد و حتی پیروزی این تیم برابر پراک فا مالزی و کولون موتور باس هنگ کنگ و همچنین تساوی برابر مکابی اسرائیل باعث صعود این تیم از مرحله گروهی نشد. در پایان این دوره تیم مکابی اسرائیل با نتیجه ۱ بر ۰ در برابر یانگزی کره جنوبی پیروز شد تا جام دومین دوره مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا هم به باشگاهی از کشور اسرائیل تعلق بگیرد.

 

میزبانی تهران و نمایندگی تاج برای ایران

میزبانی سومین دوره مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا از یکسال پیش از شروع این رقابت‌ها به تهران داده شده بود. تیم تاج پس از قهرمانی در لیگ تهران فصل ۴۸-۱۳۴۷ در شهریور ۱۳۴۸ به عنوان نماینده ایران برای آسیا انتخاب شد. این مسابقات در فروردین ۱۳۴۹ به میزانی تهران انجام شد. اما پیش از شروع این مسابقات یک دوره دیگر لیگ تهران برای طبقه بندی باشگاه‌های تهران و انتخابی لیگ سراسری برگزار شد که تیم‌های اول تا چهارم این لیگ یعنی پیکان (بعدا انصراف داد و پرسپولیس جایگزین شد)، تاج، پاس و برق به عنوان نمایندگان تهران در لیگ سراسری ۱۳۴۹ حضور پیدا کردند. از آنجا که تیم تاج و ملی‌پوشان این تیم برای مسابقات باشگاهی آسیا آماده می‌شدند، تیم پیکان به جای تیم ملی راهی مسابقات جام دوستی شد که در فینال با نتیجه ۲ بر ۱ بر زسکا مسکو جماهیر متحده شوروی پیروز و قهرمان این مسابقات در اسفند ۱۳۴۸ شد.

در سال ۱۹۷۲ نیز بار دیگر ایران موفق به گرفتن میزبانی شد و با قهرمانی پرسپولیس در لیگ منطقه‌ای ایران ۱۳۵۰، پرسپولیس شانس میزبانی در آسیا را داشت که با انصراف چندین کشور عربی (به دلیل تحریم اسرائیل) این دوره از مسابقات لغو شد.

 

معرفی تیم‌ها و کشورهای حاضر در مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰

1. تاج ایران: این تیم به عنوان نماینده ایران و قهرمان جام باشگاه‌های تهران ۴۸-۱۳۴۷ در آسیا حاضر شد. تاج با هدایت رایکوف به یکی از قوی‌ترین تیم‌های ایران و آسیا تبدیل شده بود و شاکله اصلی تیم ملی ایران که در آن سال‌ها ۳ بار پیاپی قهرمان جام ملت‌های آسیا شد را تشکیل می‌داد. همچنین فریدون معینی (از پیکان)، غلام وفاخواه (از عقاب) و محمود خوردبین (از پرسپولیس) را به عنوان یار کمکی در اختیار داشت.
2. هاپوئل اسرائیل: این تیم به عنوان نماینده اسرائیل و قهرمان قهرمان لیگ لئومیت ۶۹–۱۹۶۸ در آسیا حاضر شد. در ۴ دوره ابتدایی جام باشگاه های آسیا نمایندگان اسرائیل همیشه در فینال بودند و بجز این دوره در بقیه ادوار قهرمان شدند. اسرائیل در همین سال به جام جهانی صعود کرد و از ایتالیا امتیاز گرفت. اسرائیل همچنین در 1964 قهرمان جام ملت‌های آسیا شد. هاپوئل اولین باشگاهی بود که قهرمان آسیا شد؛ این باشگاه در حضور نمایندگان مالزی و کره جنوبی و هنگ کنگ و تایلند و... قهرمان آسیا شد و تنها شکست این باشگاه در تاریخ رقابت‌های آسیایی مقابل تاج رقم خورده است. حتی این تیم در لیگ قهرمانان اروپا و لیگ اروپا در سال های اخیر چلسی و آث میلان و پاریسن ژرمن و بنفیکا را شکست داده است.
3. هومنتمن لبنان: این تیم به عنوان نماینده لبنان و قهرمان لیگ برتر لبنان ۶۹–۱۹۶۸ در آسیا حاضر شد. لبنان یکی از قدرت‌های غرب آسیا به شمار میرفت و در حضور تیم ملی اسپانیا و ایتالیا و مصر به مقام سومی جام کشورهای مدیترانه‌ای میرسید و تیم دوم تمام کشورهای عربی شده بود. هومنتمن تیم نام آشنای آن دوران که بارها توسط شاهین و تاج برای مسابقات دعوت میشد و روزگاری لقب قویترین تیم خاورمیانه را یدک می‌کشید (روزنامه اطلاعات ۲۵ آبان ۱۳۳۴) و تا سال ۱۹۷۶ در میان لیگ‌های خاورمیانه پرافتخارترین تیم بود.
4. مدان اندونزی: این تیم به عنوان نماینده اندونزی و قهرمان پرسریکتان ۷۱-۱۹۶۹ در آسیا حاضر شد. اندونزی نخستین کشوری از آسیا بود که جواز حضور در جام جهانی را کسب کرد. مدان نیز با داشتن بازیکنانی نظیر اوجانگ، یحیی، گری، جوسو اردی، ادریس، بصری و ...اکثریت تیم ملی اندونزی را تشکیل میداد که دقیقا ۸ ماه بعد با تساوی مقابل ایران، این تیم را در المپیک آسیایی حذف کرد. 
5. سلانگور مالزی: این تیم به عنوان نماینده مالزی و قهرمان لیگ یک مالزی ۱۹۶۹ در آسیا حاضر شد. مالزی ۱۹۷۲ با شکست دادن کره جنوبی و ژاپن به المپیک مونیخ صعود کرد. در المپیک ایالات متحده آمریکا را شکست داد، به مراکش و آلمان باخت و بخاطر تفاضل 1 امتیاز صعود نکرد. شش بازیکن اصلی تیم مالزی از سلانگور بودند. همچنین سلانگور در سال ۱۹۶۷ با شکست دادن نماینده کره جنوبی به اولین فینالیست آسیا تبدیل شد که البته در بازی فینال با اختلاف یک گل بازی را به هاپوئل واگذار کرد.
6. پلیس یونایتد تایلند: این تیم به عنوان نماینده تایلند و قهرمان لیگ سلطنتی کور ۱۹۶۹ در آسیا حاضر شد. تایلند کشور پیشرفته و ثروتمند فوتبال در دهه شصت و هفتاد میلادی به حساب می آمد و اکثر میزبانی‌های قاره‌ای را از سوی AFC دریافت میکرد. تای فارمرز بانک تایلند سال‌ها بعد توانست در آسیا دو بار پیاپی قهرمان شود و قهرمان جام بین قاره‌ای آسیا-آفریقا نیز بشود. نخستین فینالیست ورژن جدید لیگ قهرمانان آسیا نیز پلیس ترو تایلند بود. تایلند ثروتمند در آن زمان چندین بار به عنوان نماینده آسیا المپیک صعود کرد.
7. بنگال غربی هند: این تیم به عنوان نماینده هند و قهرمان قهرمان هایر لیگ سانتوش ۷۰-۱۹۶۹ در آسیا حاضر شد. هندوستان در آن سال‌ها جزو تیم‌های صاحب عنوان در آسیا بود و در جام ملت‌های آسیا ۱۹۶۰ موفق شد ایران را حذف کند و تیم ملی هندوستان در سال ۱۳۳۸ در دو بازی با پنج گل تیم ملی ایران را شکست داد. همچنین نخستین کشور آسیایی که به المپیک صعود کرد هند بود. 
8. سندرز سریلانکا: این تیم به عنوان نماینده سریلانکا و قهرمان لیگ برتر سریلانکا در آسیا حاضر شد. این تیم در ادامه از حضور در این رقابت‌ها انصراف داد تا گروه تاج با ۳ تیم کار خود را آغاز کند.

 

پیش از آغاز مسابقات

در نتیجه جنگ‌های میان اسرائیل و کشورهای عربی، ورزش اسرائیل توسط کشورهای عربی تحریم شد؛ به گونه‌ای که در نخستین دوره مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا، تیم هاپوئل بدون انجام حتی یک بازی به فینال رسید. نمایندگان فوتبال ایران اما هیچ‌گاه در این تحریم‌ها شرکت نکردند اما در زمین مسابقه معمولا بر اسرائیلی‌ها غالب بودند. موج اسرائیل ستیزی اما در میان مردم ایران رایج بود و به همین دلیل دیدار نمایندگان ایران و اسرائیل همواره یک حساسیت فرا فوتبالی را همراه خود داشت. با قطعی شدن میزبانی امجدیه (بزرگترین استادیوم وقت فوتبال ایران)، سفر هاپوئل به تهران اولین حضور یک باشگاه اسرائیلی در ایران به حساب می‌آمد؛ هر چند که تیم ملی فوتبال اسرائیل پیش‌تر در ایران حاضر شده بود. در تهران جو به شدت بر ضد تیم اسرائیلی بود و حتی در مقابل هتل محل اقامت بازیکنان و پرسنل تیم هاپوئل نیز تظاهرات برگزار شد تا جایی که پلیس مجبور به دخالت شد. یهوشوا فایگنباوم بازیکن هاپوئل، در این مورد گفت:

هواداران بسیار متعصب بودند و به نظر می‌آمد تمام تهران تنها یک چیز می‌خواهد: ما ببازیم و جام نزد تاج باقی بماند.

سرانجام در سال ۱۹۷۴ و با پیشنهاد کویت، اسرائیل از AFC کنار گذاشته شد و زیر نظر UEFA به فعالیت خود در فوتبال ادامه داد.

پیش از این مسابقه، سازمان تربیت بدنی ایران با همکاری فدراسیون فوتبال ایران بلیت‌های شرط‌بندی رسمی برای این مسابقات چاپ و اقدام به فروش آن‌ها در شعبه‌های بانک صادرات ایران و گیشه‌های بلیت فروشی امجدیه کرد. فرم‌های ویژه‌ای برای این منظور چاپ و به قیمت ۲ ریال عرضه شدند و جایزه‌هایی همچون اتومبیل آریا و شاهین نیز برای برندگان شرط‌بندی تعیین شدند، اما استقبال خوبی از این بلیت‌ها نشد و این طرح بعد از این مسابقه دیگر تکرار نشد. 

از آنجا که این مسابقات در آن زمان وجهه ملی هم داشت، تیم‌های ایرانی معمولا با یک یا چند یار کمکی از دیگر باشگاه‌های ایران در این رقابت‌ها حاضر می‌شدند. پرسپولیس در دوره قبل غلام وفاخواه را به عنوان یار کمکی از عقاب، در اختیار داشت که با ۵ گل زده بهترین گلزن پرسپولیس در آن دوره هم شد و تاج در این دوره محمود خوردبین از پرسپولیس، فریدون معینی از پیکان و غلام وفاخواه از عقاب را به اختیار گرفت؛ این امر موجب اعتراض تیم هاپوئل شد که AFC ضمن رد این اعتراض، این عمل را قانونی دانست.

پیش از آغاز این دوره از مسابقات، فیفا طرح ایجاد جام باشگاه‌های جهان را مطرح کرده بود و قرار بود که قهرمان این دوره از رقابت‌های باشگاهی آسیا به عنوان نماینده آسیا در جام باشگاه‌های جهان حاضر شود. با این حال این طرح موفق به اجرا نشد و تا سال ۲۰۰۰ میلادی، تلاش برای برگزاری جام باشگاه‌های جهان ناموفق بود.

 

برنامه بازی‌ها و نتایج مسابقات

مسابقات از ۱۲ فروردین تا ۲۱ فروردین ۱۳۴۹ در استادیوم امجدیه (شهید شیرودی) برگزار شد. سندرز سریلانکا کمی پیش از آغاز مسابقات انصراف داد تا مسابقات با ۷ تیم در ۲ گروه ۳ و ۴ تیمی آغاز شود. در گروه نخست، تاج با ۲ پیروزی بر هومنتمن و سلانگور به عنوان تیم اول صعود کرد و هومنتمن نیز با پیروزی برابر سلانگور به عنوان تیم دوم این گروه راهی مرحله بعد شد.

در گروه دیگر هاپوئل با ۳ پیروزی مقتدرانه به دور بعد صعود کرد و تیم مدان نیز به رغم شکست برابر هاپوئل دو پیروزی به دست آورد و صعود کرد تا به این ترتیب بنگال غربی هند و پلیس سلطنتی تایلند با جام خداحافظی کنند.

 

مرحله گروهی

 

گروه A

تیم	امتیاز	بازی	برد	مساوی	باخت	گل‌زده	گل‌خورده	تفاضل‌گل
1.تاج ایران	۴	۲	۲	۰	۰	۶	۰	۶+
2.هومنتمن بیروت	۲	۲	۱	۰	۱	۴	۵	۱-
3.سلانگور	۰	۲	۰	۰	۲	۲	۷	۵-
4.سندرز	کمی پیش از آغاز تورنمنت کناره‌گیری کرد

 

گروه B

تیم	امتیاز	بازی	برد	مساوی	باخت	گل‌زده	گل‌خورده	تفاضل‌گل
1.هاپوئل تل‌آویو	۶	۳	۳	۰	۰	۱۱	۲	۹+
2.مدان	۴	۳	۲	۰	۱	۶	۳	۳+
3.بنگال غربی	۲	۳	۱	۰	۲	۳	۵	۲-
4.پلیس سلطنتی	۰	۳	۰	۰	۳	۱	۱۱	۱۰

 

نیمه نهایی

تیم هومنتمن لبنان به دلیل تحریم اسرائیل توسط کشورهای عربی حاضر به برگزاری مسابقه با هاپوئل اسرائیل نشد؛ با انصراف هومنتمن، هاپوئل اسرائیل مستقیما به فینال رسید. 

مدان که با نمایش قابل قبول در مرحله گروهی به نیمه نهایی رسیده بود، در برابر چشم ۲۵،۰۰۰ نفر برابر تاج صف آرایی کرد. در این بازی خط دفاعی و هافبک‌های تاج به خصوص مهدی لواسانی و فریدون معینی به خوبی حملات مدان را دفع میکردند. تیم تاج بازی هجومی را به نمایش گذاشت ولی به گل نرسید. حاج قاسم که در غیاب حاج محمد در ترکیب قرار گرفته بود چندان خوب عمل نکرد تا جواد قراب جایگزین او شود. قراب تعویض طلایی رایکوف موفق به باز کردن دروازه مدان شد. در ادامه غلام حسین مظلومی در دقیقه ۶۵ روی همکاری منصور پورحیدری و غلام وفاخواه دروازه مدان را برای بار دوم گشود.

• تاج ۲-۰ مدان 
• هاپوئل ۲-۰ هومنتمن (انصراف داد)

مسابقه رده‌بندی

در این رقابت برخلاف انتظار قبلی، تیم هومنتمن موفق شد با نتیجه ۱ بر صفر مدان را از پیش رو بردارد تا سومین تیم تورنمنت از کشور لبنان باشد.

• هومنتمن ۱-۰ مدان

فینال

نیمهٔ اول این مسابقه با وجود حملات دو تیم روی دروازه‌ها و برتری نسبی تیم تاج، گلی در برنداشت؛ اما در نیمهٔ دوم، نخست تیم هاپوئل با گل یهزکل چازوم در دقیقهٔ ۶۹ به گل رسید و سپس تیم تاج روی کرنر حاج محمد و ضربه سر غلام وفاخواه در دقیقهٔ ۸۳ بازی را مساوی کرد و وقت قانونی با همین نتیجه به پایان رسید تا بازی به وقت‌های اضافه کشیده شود. در وقت‌های اضافه، تیم تاج در دقیقهٔ ۹۲ با ضربه مسعود معینی به گل دوم رسید و این نتیجه تا پایان بازی حفظ شد و این دیدار با نتیجهٔ ۲-۱ به سود تیم تاج به پایان رسید.

• تاج ۲-۱ هاپوئل

 

آمار بازی‌های تاج + فیلم بازی‌ها و ترکیب تیم

 

بازی نخست مرحله گروهی: تاج و هومنتمن لبنان

• نتیجه: تاج ۳-۰ هومنتمن لبنان
• تاریخ برگزاری: 1۲ فروردین 13۴۹
• تماشاگران: ۲0،000 نفر
• داور بازی: علوم یحیی (اندونزی)
• ترکیب تاج: ناصر حجازی (دروازه بان)، منصور پورحیدری، اکبر کارگرجم، مهدی لواسانی، مسعود معینی، فریدون معینی، کارو حق وردیان، علی جباری (کاپیتان)، غلام حسین مظلومی، غلام وفاخواه، مهدی حاج محمد (محمود خوردبین)
• ترکیب هومنتمن: بن هاشم (دورازه بان)، میگن میگیچیان، حبیب کمونی، ژرار درتوروسیان، آوانس هوسیمان، آبراهام نتریان، آبراهام قصابیان، لئون آلتونیان، صلاح‌الدین رشدی، هاکوپ کلپائیان، عباس عبدالعزیز
• گلزنان تاج: مظلومی ۵۵' ، وفاخواه ۶۰' ، فریدون معینی ۶۹'
• گلزنان هامنتمن: -

 

 

 

بازی دوم مرحله گروهی: تاج و سلانگور مالزی

• نتیجه: تاج ۳-۰ سلانگور
• تاریخ برگزاری: ۱۶ فروردین 13۴۹
• تماشاگران: ۱۵،۰۰۰ نفر
• داور بازی: فرید (اسرائیل)
• ترکیب تاج: ناصر حجازی (دروازه بان)، منصور پورحیدری، مهدی لواسانی، اکبر کارگرجم، مسعود معینی، کارو حق وردیان، علی جباری (کاپیتان)، غلام وفاخواه، غلام حسین مظلومی، مهدی حاج محمد (محمود خوردبین)
• ترکیب سلانگور: دانیل (دروازه بان)، اکبر خان، محمد علی، چانک یونک چونک، سردار خان (چاندران)، وانک فوک یونک، وانک چوک‌واه، لیم کیم لیان، تانا بالان، عبدالغنی مین هات، محمد محسن
• گلزنان تاج: غلام حسین مظلومی ۶' ، ۱۵'، ۵۴'
• گلزنان سلانگور: -

 

 

نیمه نهایی: تاج و مدان اندونزی

• نتیجه: تاج ۲-۰ مدان
• تاریخ برگزاری: ۱۹ فروردین 13۴۹
• تماشاگران: ۲۵،۰۰۰ نفر
• داور بازی: جادرچی (هندوستان)
• ترکیب تاج: ناصر حجازی (دروازه بان)، منصور پورحیدری، اکبر کارگرجم، مهدی لواسانی، مسعود معینی، کارو حق وردیان، فریدون معینی، علی جباری، غلام حسین مظلومی، غلام وفاخواه، علیرضا حاج‌قاسم (جواد قراب)
• ترکیب مدان: یوردو (دروازه بان)، ملیادی، ائور، سرمن، بوسوردی، بصری، عزیز، عبدالقادر، سوچیو، یاکوب، اسوادی
• گلزنان تاج: جواد قراب ۴۷' ، غلام حسین مظلومی ۶۴'
• گلزنان مدان: -

 

 

 

فینال: تاج و هاپوئل اسرائیل

• نتیجه: تاج ۲-۱ هاپوئل
• تاریخ برگزاری: ۲۱ فروردین 13۴۹
• تماشاگران: ۳۵،000 نفر
• داور بازی: سودهین چاترجی (هند)
• ترکیب تاج: ناصر حجازی (دورازه بان)، منصور پورحیدری، مهدی لواسانی، اکبر کارگرجم، مسعود معینی، فریدون معینی، کارو حق‌وردیان، علی جباری (کاپیتان/مهدی حاج محمد)، غلام حسین مظلومی، غلام وفاخواه، جواد قراب
• ترکیب هاپوئل: بژرانو اریه (دروازه بان)، سیمون بن یهوناتان (کاپیتان)، دیوید پریمو، یاکوب راخمینوویچ، نخمان کاسترو، یهزکل چازوم، آبراهام کوهن (مناخیم روزن‌اشترایخ)، موشه موردکوویچ، رونی کالدرون، یهوشوا فایگنباوم (میر برنر)، جرج بوربا
• گلزنان تاج: غلام وفاخواه ۸۳' ، مسعود معینی ۹۲'
• گلزنان هاپوئل: یهزکل چازوم ۶۹'

 

 

واکنش‌ها به قهرمانی تاج در رسانه‌ها

 

تصاویر تورنمنت

 

گزارش ویژه AFC از قهرمانی تاج در آسیا

در آپریل ۲۰۲۰ میلادی و پنجاهمین سالگرد قهرمانی تاج در آسیا، وبسایت رسمی AFC گزارشی از قهرمانی این باشگاه در رقابت‌های باشگاهی آسیا منتشر کرد.