جنگ تراشه ها (رقابت تولید و ساخت ماشین های تراشه سازی بین ایالات متحده و چین)

یک سال و سه ماه از این نوشته https://www.tarafdari.com/node/1968206 می گذره و شرایط نشون داده که روش قبلی ایالات متحده برای کنترل چین کافی نبوده و باید نحوه برخورد و میزانش تغییر کنه.
بعد از جلوگیری ایالات متحده از دست یابی چینی ها به ماشین های به روز ASML (لیتوگرافی بر پایه ی امواج فرابنفش EUV) تصور بر این بود که این تحریم ها میتونن به اندازه کافی چین رو از دستیابی به فناوری های به روز صنعت تراشه سازی عقب بندازه، به خصوص که ماشین هایی که آمریکایی ها اجازه صادراتش به چین رو دادن از فناوری منسوخ 28 نانومتری نسبت به فناوری روز (3nm - 4nm - 5nm - 7nm - 10Nm - 14nm) بهره می بره (فناوری 28 نانومتری مربوط به یک دهه قبله!) و طبق محاسبات و بررسی های طرف آمریکایی، برای تولید چنین دستگاه هایی توسط چینی ها زمان زیادی لازمه و به این زودی ها اون ها قادر به تولید تراشه ای با لیتوگرافی کمتر از 28 نانومتر نخواهند بود؛ اما اوضاع اونطوری که اون ها فکر می کردن پیش نرفت
چینی ها که تا سال 2018 بهترین ماشینی که تولید کرده بودن فناوری 40nm - 45nm رو داشت، با تحریم های آمریکا (تحریم ها علیه هواوی) به خودشون اومده بودن و سرمایه گذاری عظیمی رو برای دستیابی به فناوری های به روزتر این ماشین های با ارزش انجام دادن. روش های جالب و بی نظیر چینی ها برای دستیابی به اطلاعات مورد نیازشون باعث شد خیلی سریع تر از اونی که تصور می شد اون ها به تکنولوژی روز برسن! روش اول که روش قدیمی چینی ها برای دستیابی به فناوری مد نظرشونه همون دزدی یا سرقت اطلاعاته، کاری که چینی ها در اون جز بهترین ها هستن؛ روش دوم جذب کارشناس ها و تکنسین های مشغول به کار یا بازنشسته‌ی شرکت های بزرگ با پیشنهادهای مالی جذابه (به تازگی تلاش گسترده ای برای استخدام خلبان های بازنشسته‎‌ی ناوهای هواپیمابر غربی با فناوری منجنیق الکترومغناطیسی انجام دادن).
چینی ها تونستن راهی که برای دستیابی به لیتوگرافی 7 نانومتری برای ASML بیش از یک دهه طول کشید رو در کمتر از 4 سال طی کرده و ماشین هایی با دقت لیتوگرافی 7 نانومتری بسازن!
حالا و در سال 2022 فقط 3 شرکت هستن که فناوری تولید تراشه با لیتوگرافی کمتر از 7nm رو دارن؛ Intel - TSMC - SAMSUNG که تمامی اون ها از ماشین های ساخت شرکت ASML استفاده می کنن! تنها رقیب این 3 شرکت با توان تولید تراشه با لیتوگرافی کمتر از 10nm شرکت SMIC چینیه با این تفاوت که این شرکت از ماشین های ساخت ASML بهره مند نیست و از ماشین های چینی (احتمالا از ماشین های Naura )استفاده میکنه! این شرکت با اعلام دستیابی به فناوری 7nm در تابستان (30 تیرماه) حسابی جنجالی شد چرا که شرکت تایوانی TSMC معتقده این فناوری به طور کامل از روی اون ها رونوشت (کپی) شده.
حالا به اتفاقات بعد از این خبر نگاهی بندازیم:
7 روز پس از این خبر و در 6 امرداد ماه سنای آمریکا لایحه‌ 280 میلیارد دلاری برای تولید تراشه و تبدیل ایالات متحده به قطب تولید تراشه دنیا رو تصویب کرد.
5 روز بعد و در 11 امرداد ماه نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان در سفری جنجالی وارد تایوان شد!
 یک هفته بعد و 18 امرداد ماه جو بایدن لایحه حمایتی CHIPS and Science با 280 میلیارد دلار کمک هزینه دولتی رو امضا و اونو به قانون تبدیل کرد (57 میلیارد دلار کمک مستقیم به تراشه سازها به خصوص ابرشرکت اینتل، 25 درصد تخفیف مالیاتی برای شرکت های خارجی سرمایه گذار در صنعت تراشه در خاک ایالات متحده و 200 میلیارد کمک دولتی در 10 سال آینده).
سهام شرکت‌های تراشه‌ سازی در پی تصویب تحریم‌های جدید آمریکا علیه چین با کاهش شدیدی مواجه شدن، چینی ها که بالاترین میزان خرید و سفارش تراشه در دنیا رو دارن و بازار اصلی این صنعت محسوب میشن با تصویب این تحریم ها عملا دست شرکت های بزرگ تراشه سازی از این بازار پر سود دور و همین باعث افت شدید قیمت سهام این شرکت های بزرگ شد، البته که معافیت 1 ساله سامسونگ و TSMC تاثیری روی این واکنش بازار نداشت.
شرکت اپل غول شماره 1 تولید گوشی های هوشمند به خاطر تحریم های آمریکا از همکاری با بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه حافظه در چین(YMTC) منصرف شد، این شرکت که قرار بود 30 درصد تراشه های حافظه خودش رو از تولید کننده چینی تامین کنه به دلیل ترس از عواقب کار کردن با طرف چینی مجبور به لغو و انصراف از همکاری با این شرکت تراشه سازی چینی شد. 
حتی این حد از فشار و تحریم هم از نظر آمریکایی ها کافی نبوده و اون ها به دنبال  تحریم چین در حوزه‌ رایانش کوانتومی و هوش مصنوعی هستن، همه ی این خبرها و بیشتر از این نشون میده که چین تا چه اندازه در این صنعت پیشرفت کرده و زنگ خطر به صدا در اومده! البته که فقط چین به دنبال دستیابی به این فناوری نیست و روس ها هم برنامه هایی دارن ولی خب اون ها راه سخت تری رو دارن چرا که نه از نظر علمی و نه از نظر اقتصادی توان چین رو ندارن و بهترین ماشین لیتوگرافی که در اختیار دارن هم نهایتا تراشه ای با لیتوگرافی 65 نانومتری میتونه تولید کنه که فناوری اون مربوط به دو دهه قبله!

صرفا برای دوستانی که ممکنه با خوندن این نوشته و مقایسه آمریکا با اون دو کشور فکر کنن اون کشورها چقدر عقب مونده و بی استعداد هستن عرض کنم که این علم و صنعت به حدی پیشرفته و در لبه‌ی فناوریه که اگه به روزترین دستگاه های ASML رو با نقشه اش به ما بدن سال های سال طول میکشه بتونیم از روی اون یه دونه بسازیم (اگه بتونیم).