سن‌پائولی؛ باشگاه آلمانی که می‌خواهد فوتبال را برای همیشه تغییر دهد
در فوتبال پول حرف اول را می‌زند. با پول می‌شود بهترین مربی‌ها را جذب کرد و بهترین بازیکنان را خرید. حتی می‌شود فوتبال را از پیامدهای یک بیماری عالم‌‌گیر هم نجات داد.
در فوتبال پول ظاهرا مایه افتخار و شادی است و برای بعضی از تیم‌های کوچک دنیا هم تنها راه اوج گرفتن به حساب می‌آید.
اما یک باشگاه دسته دومی در آلمان راهی متفاوت پیش گرفته است. سن‌پائولی هامبورگ تیم سیاسی است و از این بابت پشیمان نیست.
سن‌پائولی هیچوقت از نظر فوتبال جایگاهی برجسته نداشته. این تیم جامی در ویترین افتخاراتش ندارد و در تمام تاریخ خود تنها ۸ فصل در بوندس‌لیگا رقابت کرده است. سن‌پائولی در ۱۸ ساله گذشته تنها یک بار در فصل ۱۱-۲۰۱۰ در دسته اول فوتبال آلمان حضور پیدا کرد که جایگاه آخر جدول نصیبش شد.
اما سن‌پائولی که این فصل هم تا یک قدمی سقوط به دسته سوم پیش رفت، بعد از سه باشگاه بزرگ آلمان، بیشترین میزان فروش بلیط را دارد. در شرایط عادی در روزهای بازی، کمتر پیش می‌آید که حتی یک صندلی در ورزشگاه خالی بماند.
این حمایت پرشور اما ربط چندانی به اتفاقات درون زمین ندارد و بیشتر به فرهنگی مربوط می‌شود که آن را احاطه کرده است.
حالا در روزهایی که پیامدهای شیوع ویروس کرونا بسیاری از باشگاه‌ها را در لبه پرتگاه قرار داده، سن‌پائولی دریچه‌ای رو به آینده‌ای پایدارتر در فوتبال گشوده است.
بنرها و پرچم‌ها که شعارهایی علیه فاشیسم، نژادپرستی، تبعیض جنسیتی و ترس از همجنس‌گرایی بر آن‌ها نقش بسته در "میلنتور"، ورزشگاه خانگی این تیم که که ۲۹ هزار و ۵۰۰ نفر گنجایش دارد، عادی به حساب می‌آیند.
اما اوضاع برای این تیم همیشه هم به این شکل نبوده. باشگاه سن‌پائولی سال ۱۹۱۰ تاسیس شد اما تازه اواسط دهه ۸۰ میلادی به شکلی باورنکردنی به عنوان قلب تپنده منطقه کارگر‌نشین هامبورگ ظهور کرد . تولدی دوباره که شانس و شرایط در آن تاثیر زیادی داشت.
باشگاه در "ریپربان" بنا شد منطقه روسپیگری (رد لایت) هامبورگ که به "مسیر گناه" معروف است و با نور چراغ‌های نئونی روشن می‌شود. پویایی اجتماعی در این محله عصیانگر بندر هامبورگ، هویتی را شکل داد که امروزه بیش از ۴۰۰ باشگاه رسمی هواداری در سراسر جهان را به هم پیوند می‌دهد.
وقتی یکی از هوادارن فقیر ساکن خیابان هافن در این محله روی سکوهای استادیوم پرچم دزدان دریایی را به نشانه ایستادگی این تیم فقیر در برابر باشگاه‌های ثروتمند تکان می‌داد، سن‌پائولی هیچ برنامه بزرگی نداشت.
اما این باشگاه از همان زمان برای علاقمندان به فوتبال که راهی تازه را جستجو می‌کردند، حکم خانه را پیدا کرد.
ورزشگاه بی‌ادعای میلنتور که زمانی تنها چند هزار دوستدار ورزش را به خود جذب می‌کرد، تغییر شکل داد. پیام نهفته در نماد دزدان دریایی ( پرچم سیاه با جمجمه و دو استخوان متقاطع سفید) پایگاهی مستحکم از هواداران را بوجود آورد که ارزش‌های اجتماعی و سیاسی برایشان در اولویت بود.
حال و هوای جشن و مهمانی که بازتابی از فضای متفاوت منطقه بود در کنار صعود تیم از دسته سوم به بوندس‌لیگا در سال ۱۹۸۸ رشد بی‌سابقه تعداد حاضرین در ورزشگاه و فروش بالغ بر ۲۰ هزار بلیت برای بازیها را به همراه داشت.
از ۱۹۸۹ که اعتراضات سازمان‌یافته طرفداران تیم به لغو طرح‌های مربوط به ساخت یک ورزشگاه چند منظوره برای باشگاه منجر شد، سن‌پائولی به نماد ادای احترام به قدرت هواداران تبدیل شده است.موضوعی که میشائیل پال، مدیر موزه باشگاه هم آن را تصدیق می‌کند:
" در سن‌پائولی اصالت حرف اول را می‌زند. این که کارها را به سبکی متفاوت انجام بدهی، روش خودت را پیدا کنی و در محیطی به شدت تجارت‌محور تا جایی که امکان دارد به ارزش‌هایت پایبند بمانی. این چیزی است که سن‌پائولی دهه‌ها در تلاش بوده انجام دهد و تا ابد هم به آن ادامه خواهد داد. "
چالش‌ها با گذشت زمان دستخوش تحول شده‌اند اما جدا کردن باشگاه از کنش‌گرایی که در تار و پود هوادارانش تنیده شده هنوز هم غیرممکن به نظر می‌رسد.
سن‌پائولی برای حفاظت از ارزش‌های اخلاقی خود ۱۵ اصل راهنما تعیین کرده، از تعهد نسبت به مسئولیت اجتماعی باشگاه گرفته تا لابی برای برگزاری مسابقات در زمان‌های مناسب برای هواداران.
گفت‌و‌گوی آزاد با هواداران مسأله‌ای کلیدی است. هوادارن باشگاه علیه فروش حق نامگذاری ورزشگاه که می‌توانست میلیون‌ها یورو برای باشگاه عایدی داشته باشد، رای دادند. در یک دقیقه قبل از شروع بازیها هیچ تبلیغی پخش نمی‌شود تا هواداران بتوانند بی وقفه شعار دهند.
تبلیغات یک مجله ویژه مردان به دلیل محتویات جنسیت‌زده‌اش از استادیوم میلنتور حذف شد. این ورزشگاه همچنین در جریان جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، میزبان تورنمنتی بود که برای تیم‌های فوتبال کشورهای غیر عضو فیفا برگزار شد.
بدون شک فوتبال مهم است اما باید با تصویر بزرگ‌‌تر هم‌راستا شد.
میشائیل پال یکی از نویسندگان کتابی است که سال ۲۰۱۰ به مناسبت سالگرد صد سالگی باشگاه منتشر شد. او برای اولین بار در ۱۹۸۷، وقتی ۱۴ سال داشت به دیدن بازی سن‌پائولی رفت و هرگز از این کارش پشیمان نشد. حال و هوای سکوهای ورزشگاه به شدت او را جذب کرد و این شیفتگی نسبت به باشگاه پا به پای آگاهی سیاسی‌اش رشد کرد.
او می‌گوید: "در این باشگاه فرهنگ گوش دادن به نظرات همه و تلاش برای رسیدن به یک توافق شکل گرفته است. نمی‌شود همیشه همه را راضی کرد اما این چیزی است که سن‌پائولی به آن معروف است و من هم برایش ارزش قائلم."
" در جامعه هواداران یک روحیه 'خودت انجام بده' بسیار قوی وجود دارد که یک ویژگی بسیار متفاوت است. مسأله‌ای که ماهیت سن‌پائولی را مشخص می‌کند. اگر بخواهم می‌توانم چیزی را تغییر بدهم. وقتی هواداران تیم فعال باشند و سازمان‌یافته عمل کنند، اتفاقات خوب بسیار زیادی روی خواهد داد. "
" سن‌پائولی به معنای واقعی باشگاه من است. می‌توانم تصمیم بگیرم چه کسی در هیأت مدیره باشگاه باشد و نظرم را بیان کنم. از نظر من این یک ویژگی فوق‌العاده است و باشگاه را از بقیه متمایز می‌کند."
اولویت دادن به اقدامات اخلاقی و پایدار در دنیایی تجارت‌محور، باشگاه‌ها را به شکل روزانه با چالش‌هایی اجتناب‌ناپذیر روبرو می‌کند. نمونه‌اش بازی‌های بدون تماشاچی هستند.
از ۱۶ ماه مه که رقابت‌های فوتبال در آلمان بعد از دو ماه تعلیق به دلیل شیوع ویروس کرونا از سر گرفته شد، بازیها پشت درهای بسته و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و امنیتی شدید برگزار می‌شوند. اسپانیا، ایتالیا و انگلستان هم بعد از آلمان در همین مسیر پا گذاشتند.
نبودن هواداران و حمایت‌های پرشور آن‌ها در استادیوم‌ها - به ویژه در بوندس‌لیگا که میانگین بیشترین حضور تماشاچی در میان ۵ لیگ بزرگ اروپا را دارد- شور و هیجان را از بازیها گرفته است و واژه آلمانی "Geisterspiele" که در لغت به معنای "بازی‌های ارواح" است و به مسابقات بدون تماشاچی اشاره دارد از همینجا ریشه می‌گیرد.
هر چند از سرگیری مسابقات برای بسیاری یک حواس‌پرتی مطبوع به حساب می‌آید اما انگیزه‌های مالی در قالب تعهدات پخش تلویزیونی برخی دیگر چندان خوشایند نبوده است.
از نظر اوکه گوتلیچ، رئیس باشگاه سن‌پائولی بحران کنونی فرصتی مهم برای بحث در رابطه با آینده فوتبال فراهم کرده است: "پولی که از این راه بدست می‌آید آنقدر زیاد است که مجبوریم بازیها را در تلویزیون و نه برای هواداران پخش کنیم."
"این اتفاق بسیار بدی است چون فوتبال همیشه برای تماشاچیان و مردم بوده و بین آن‌ها حس همبستگی بوجود آورده است. بازی بدون تماشاچی برای باشگاه‌های محلی که به منطقه خود نفع می‌رسانند، مثل کابوس است. "
گوتلیچ ۴۴ ساله از طرفداران قدیمی سن‌پائولی است. او پیش از آنکه در ۲۰۱۴ با رای اعضا به ریاست باشگاه منسوب شود، شرکت نشر آثار موسیقی خودش را راه انداخته بود. گوتلیچ در ماه اوت هم برای عضویت در هیات مدیره لیگ فوتبال آلمان انتخاب شد.
او می‌گوید: "باید از خودمان بپرسیم داریم چه کار می‌کنیم؟ بحث ورزش است یا اقتصاد؟ برای من، ورزش در اولویت اول قرار دارد. پخش تلویزیونی، پول هنگفتی به همراه دارد و نحوه تقسیم‌بندی آن بسیار مهم است. آیا در حال برگزاری رقابتی جذاب هستیم یا پای مسابقاتی در میان است که همیشه ۴ یا ۵ باشگاه در آن برنده هستند؟"
" به نظرم کووید-۱۹ می‌تواند ذهنیت‌ها را تغییر دهد. دید من بسیار مثبت است. فکر می‌کنم این بیماری همه‌گیر فرصتی است که یاد بگیریم و امیدوارم - این همان جایی است که من به یک فرد احساساتی و مدافع فوتبال محلی تبدیل می‌شوم- بتوانیم به الگویی برای رقابت صادقانه دست یابیم، زمینه‌‌ای برای رقابت برابر فراهم کنیم و به دنبال دیدگاه‌های جدید باشیم."
" فوتبال محلی، روشی پایدار به حساب می‌آید چون گردانندگان آن مردم هستند. یک سرمایه‌گذار واحد وجود ندارد و عده زیادی از مردم از آن حمایت می‌کنند. اما نباید بیش از حد احساساتی شد چون این راه تا زمانی کارساز است که مدیریت بیشترین بهره را از منابعی که در اختیار دارد، ببرد. "
"در سن‌پائولی روشی پایدار را به کار گرفته‌ایم که جلوی سرمایه‌گذاری‌های دیوانه‌وار را می‌گیرد. ما در مسیر دستیابی به تعادل اقتصادی در کنار ایجاد یک تیم فوتبال با‌ثبات قدم برمی‌داریم."
سن‌پائولی گاهی اوقات در زمین بازی به قدری ضعیف عمل کرده که بقایش به خطر افتاده است. سقوط‌های پیاپی به دسته سوم، باشگاه را در ۲۰۰۳ تا مرز ویرانی اقتصادی پیش برد و کمک یک میلیون و ۷۴۰ هزار پوندی هواداران تیم از طریق فروش تی‌شرت‌های قهوه‌ای رنگ بود که آن‌ها را نجات داد.
سن‌پائولی سال ۲۰۱۵ هم فقط یک امتیاز تا سقوط به دسته سوم فاصله داشت و این فصل هم زیر نظر یوس لوهوکای، مربی هلندی تا مرز سقوطی دوباره پیش رفت.
گوتلیچ می‌گوید: "ما قطعا باید اهداف بزرگ‌تری داشته باشیم. سعی‌مان بر این است که میان ارزش‌های خود و نیاز به داشتن تیمی قدرتمند، منسجم و سازمان‌یافته تعادل ایجاد کنیم."
" اعضا و هواداران باشگاه می‌دانند برای ارائه فوتبال حرفه‌ای نیاز به پول داریم. ما قطعا می‌خواهیم بازی کنیم چون فوتبال برایمان حکم ابزاری برای طرح مسائل اجتماعی را دارد. اگر تیم موفقی باشیم می‌توانیم صدایمان را بهتر برسانیم."
"هنر مدیریت در این است که سعی کند تصمیمات خوبش بیشتر از تصمیم‌های بدش باشد. در جلسات اعضای باشگاه، بازخوردها بسیار جدی گرفته می‌شوند و این نتایج مثبتی به همراه دارد. این ماهیت سن‌پائولی است."
نتیجه بازیها هر چه باشد، هواداران نماد تیم خود یعنی جمجمه و استخوان‌های متقاطع را با شهامت و افتخار به تن می‌کنند یا در هوا تکان می‌دهند. تنش موقعی از راه می‌رسد که تعادل ظریف میان تجارت و ارزش‌های باشگاه به هم بخورد.
اشارات متوالی به تجاری‌سازی باشگاه در آخرین فصل حضور خود در بوندس‌لیگا (۱۱-۲۰۱۰) واکنش هوادارانی که نگران از دست رفتن هویت باشگاه بودند را به همراه داشت.
نصب صندلی‌های ویژه در سکوی جدید تماشاچیان و ایجاد جایگاه‌های مخصوص که یکی از آن‌ها به یک کلاب برهنگی اجاره داده شده بود، به بستری برای شکل‌گیری ناآرامی‌ها تبدیل شد. یک صفحه نمایش ال‌ای‌دی که اجازه می‌داد هواداران برای به اشتراک گذاشتن پیام‌های خود پول پرداخت کنند، تعادل اوضاع را به هم زد.
هواداران نامه‌ای با عنوان "دیگر بس است" خطاب به باشگاه نوشتند. آن‌ها به نشانه اعتراض تصویر جمجمه و استخوان‌های متقاطع که زمانی نماد ایستادگی سن‌پائولی در برابر رقبای ثروتمند بود و بعدتر توسط باشگاه برای استفاده تجاری خریداری شد را به رنگ قرمز در آوردند.
میشاییل پال می‌گوید: "هواداران حس می‌کردند معنای نهفته در پس این نماد در حال از بین رفتن است و به همین دلیل نشانی جدید بوجود آوردند تا ابتکار عمل و همینطور باشگاه خود را در دست بگیرند. "
"در نهایت مذاکره شکل گرفت. آن‌ها همیشه به دنبال راهی هستند که باشگاه بدون فدا کردن بیش از حد ارزش‌های خود، پول کافی بدست آورد. باشگاه هم به طور مداوم تلاش می‌کند راه درست را پیش بگیرد و همیشه گفتگوهایی پرشور و هیجان در جریان است. این تصمیم‌ها کار را برای ما آسان نمی‌کنند و در واقع خودمان را به یک نقطه مشخص محدود می‌کنیم. اما باید این را پذیرفت که وقتی یک منبع درآمد را از دست می‌دهی، نمی‌توانی انتظار داشته باشی عملکرد تیمت به بالاترین سطح فوتبال آلمان نزدیک باشد."
در حالی که هیأت مدیره سن‌پائولی برای ارائه فوتبالی رقابتی در چهارچوب مسئولیت‌های اجتماعی خودخواسته باشگاه تلاش می‌کنند، هواداران هم به دنبال دستیابی به اهداف اجتماعی خود هستند.
حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر پناهجویان و بی‌خانمان‌هایی که بدون اجازه در ملک دیگران ساکن می‌شوند، همینطور تامین آب آشامیدنی پاکیزه برای مردم سراسر جهان از جمله این اهداف هستند.
انجام دادن کارها به روش سن‌پائولی به معنای پیشرفت کند در زمین بازی است. با این حال، اگر چه فوتبال در این باشگاه چندان ویژه به نظر نمی‌رسد اما سهم داشتن در آنچه در میلنتور اتفاق می‌افتد، همیشه حس خاصی دارد.
پال می‌گوید: "ممکن است مردم بگویند می‌توانستیم از داشته‌هایمان سود بیشتری ببریم، به خصوص با توجه به امکاناتی که باشگاه در اختیار دارد. این باشگاه به این دلیل موفق است که پای ارزش‌ها و اصول خود ایستاده است و این همان چیزی است که سن‌پائولی را برای عده زیادی از مردم جذاب کرده است."
"تصویری که باشگاه از خود ارائه می‌دهد، از نظر من یک معجزه است. همذات‌پنداری مردم با این باشگاه و ارزش‌های مشترک میان هواداران آن در سراسر دنیا، بسیار شگفت‌انگیز است."
منبع :
بی بی سی
نویسنده : هری پول
