اهمیت و مراحل امر به معروف و نهی از منکر

اهمیت و مراحل و نحوه اجرای امربه معروف و نهی از منکر
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
اول اینکه اهمیت امر به معروف و نهی از منکر را مطابق آیات و روایات بیان می کنیم
خداوند متعال می فرماید:  بايد از ميان شما گروهى [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند و آنان همان رستگارانند (آیه ۱۰۴ سوره آل عمران)
خداوندمتعال می فرماید :  مردان و زنان باایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهی از منکر می‌کنند؛ نماز را برپا می‌دارند؛ و زکات را می‌پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت می‌کنند؛ بزودی خدا آنان را مورد رحمت خویش قرارمی‌دهد؛ خداوند توانا و حکیم است ( آیه71 سوره توبه)
قسمتی از وصیت امیرالمومنین علی علیه السلام به امام حسن عیله السلام در نامه 31 نهج البلاغه : به نیکی ها امر کن و خود نیکوکار باش، و با دست و زبان بدی‌‌ها را انکار کن، و بکوش تا از بدکاران دور باشى.

http://uupload.ir/files/7vw7_7417707868107262395.jpg" />
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام فرمود: تمامى اعمال و كارهاى نيك، حتى جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهى از منكر، مانند قطره اى در مقابل يك درياى بزرگ و پهناور است.(حکمت 374 نهج البلاغه)

http://uupload.ir/files/165c_addtext_۰۵-۲۵-۱۲.۴۸.۳۴.jpg" />

مراتب امر به معروف و نهی از منکر در یک تقسیم بندی، به سه مرحله تقسیم می شود:
1. مرحله قلبی (رفتاری)
2. مرحله زبانی
3. مرحله عملی

اولین مرحله از امر به معروف و نهی از منکر ، امر به معروف درونی و قلبی است

منظور از مرتبه قلبی و دورنی این است که ما نسبت به کارهای زشت یا شایسته، از نظر حالت درونی و احساس قلبی، بی تفاوت نباشیم؛ مثلًا از کارهای خوبی همچون: عبادت، ایثار، عدل، تقوا، توبه، نوع دوستی، تواضع، جهاد و خوشمان بیاید و این اعمال و صفات و دارندگان آنها را دوست بداریم و برعکس، از اموری مانند: دروغ، تقلّب، نیرنگ، مردم آزاری، بی نمازی، بی تقوایی و بی حجابی، بی تفاوتی، گران فروشی؛ کم فروشی؛ حسد، بخل، بی ادبی بدمان بیاید و دارندگان اینها را هم دوست نداشته باشیم. این نشانه سلامت قلب است

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود : هرکس از شما منکری (کار زشتی) دید باید با دست خودش آن را تغییر دهد؛ اگر نتوانست با زبانش؛ و اگر نتوانست با قلبش، که حداقل ایمان همین است.

http://uupload.ir/files/1w6_addtext_۰۵-۲۵-۱۲.۴۵.۱۶.jpg" />

انکار در مرحله قلبی نیز باید به شکلی نمود پیدا کند. یعنی اگر از کار زشت یا انسان مجرمی بدمان می آید، این ناخوشایندی و عدم رضایت را با نگاه، قیافه یا طرز رفتار نشان دهیم تا خلافکاران متوجه شوند و در آنها تأثیر بگذارد.

کمترین مرحله امر به معروف و نهی از منکر، همان مرتبه قلبی است. اگر کار ناپسندی انجام گیرد، و ما در دلمان راضی باشیم، ما نیز در همان گناه شریکیم. خداوند، در قیامت کسانی که برخی از گناهان را مرتکب نشده اند، ولی چون دیگران انجام داده اند و آنها هم راضی به کار آنان بوده اند، عذاب می کند.

http://uupload.ir/files/75js_addtext_۰۵-۲۵-۰۲.۳۵.۱۴.jpg" />
امام جواد علیه السلام فرمود : هر که کار زشتی را تحسین و تأیید کند، در عقاب آن شریک می باشد.

من به عنوان یک مسلمان پیرو قرآن و اهل بیت علیهم السلام؛ خودم رو محاسبه کنم جایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیث معتبری فرمود : ای اباذر، اعمالت را پیش از آنکه دیگران محاسبه کنند خودت محاسبه کن، این برای حسابرسی تو در قیامت بهتر است و خودت را وزن کن و بسنج پیش از آنکه تو را بسنجند و وزن کنند و خودت را برای روز قیامت، روزی که عرضه می‌شوی و هیچ چیزی از تو بر خدا پوشیده نیست آماده کن

2. مرحله زبانی
دومین مرحله مرتبه زبانی می باشد و به معنای آن است که با زبان و گفتار، طرفدار خوبی ها و خوبان باشیم و به بدی ها، گناهکاران، تخلّف ها و منکرات، اعتراض کنیم.
مراتب امر به معروف رو بشناسیم همچنین نهی از منکر ، معروف چیه منکر چیه؟
هر آن چیزی که دین اسلام برای ما ترسیم کرده؛ بهترین خیر است؛ چون هدف دین اسلام اینه که یک زندگی واکسینه شده و بدون میکروب چه در حوزه فردی و چه در هر حوزه جمعی به ما ارائه بده؛
گویندگان و تذکر دهندگان، باید از روی خیرخواهی و دلسوزی و متانت تذکر دهند و نهی کنند. دلیل آن که در روایات، این همه بر امر به معروف زبانی تأکید شده، نشان دهنده تأثیر آن است. گاهی زبان، برنده تر و نافذتر از شمشیر و اقدام عملی است، به شرط اینکه تذکر دهنده، هنرمندانه و به موقع و سنجیده تذکر دهد
امر به معروف پیامبر از جانب خداوند: ای پیامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: «پوشش‌های خود را بر خود فروتر گیرند. این برای آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند [به احتیاط] نزدیكتر است، و خدا آمرزنده مهربان است (آیه59 سوره  احزاب)
نکته:حال اینکه ما از پیامبر بالاتر نیستیم که امر به معروف شده
در بحث امر به معروف و نهی از منکر، در تمام دین زبان آرام و رأفت و مهربانی توصیه شده خیلی شنیدیم که فلان شخص از شام(سوریه) آمد و به امام حسن (علیه السلام )  توهین کرد ولی با رافت ومهربانی و امر به معروف این امام مواجه شد و همان شخص توهین کننده پشیمان شد و در زمره یاران اهل بیت علیهم السلام ‌درآمد،ما به عنوان مسلمان و پیروان اهل بیت علیهم السلام وظیفه داریم تا سر حد امکان با زبان لَیِّن و آرام و با مهربانی با شخص یا اشخاص مورد نظر برخورد کنیم.

3. مرحله عملی
مرحله سوم، مرحله عملی است که انسان با عمل و اقدام خویش، در راه گسترش خوبی ها و صفات و کارهای نیک و اجرای احکام دین اسلام، بکوشد و نیز به طور عملی جلوی مفاسد و زشتی ها و انسان های خطاکار و اعمال خلاف و گناه را بگیرد.
ان شاءالله کار زشت رو با دست و زبان و قلب انجام ندهیم و تایید کننده کار زشت نباشیم  و اعمال صالح و نیک رو بجا بیاریم که ان شاءالله عاقبت بخیر بشیم