تبریک! شما سهامدار خوشبخت یک «کلاهبرداری استارتاپی» شده‌اید
یادمان باشد به همان راحتی که به نظرتان مدیرعامل فلان استارتاپ و برنامه نویس فلان اپلیکیشن معروف، پولدار و مشهور شدند، دهها برابر آنها در رویای رسیدن به آن مرحله، زندگی شان را از دست داده اند.
" استارتاپ"؛ از آن حلواهایی که حتی با گفتنش هم کام گوینده شیرین می شود، بخصوص وقتی که صحبت از درآمد و سود هم وسط باشد و بخصوص‌تر! وقتی درباره جامعه‌ای صحبت شود که دوست دارد یک شبه پولدار شود و چه بهتر که این درآمد از راه درست و شیکی مثل استارتاپ باشد.
به طور ساده و متداول، استارتاپ یا استارت آپ را یک سرمایه گذاری به شکل کارآفرینی تعریف می کنند که طی آن، یک شرکت نوپا، ایده جدیدی برای کسب و کار ارائه می دهد. البته اختلاف بر سر تعریف استارتاپ زیاد است؛ اما نکته مشترک در همه آنها این است که بر اساس یک ایده خلاقانه و جدید، فعالیت آنها آغاز می شود.
طبیعتاً چون این ایده ها، بازار نیازمندی ها را هدف قرار می دهند، با ارائه یک محصول یا خدمات جدید و استفاده از تکنولوژی، خیلی سریع رشد پیدا می کنند و همین موضوع باعث شده تا تعداد افرادی که از این راه توانسته اند درآمدهای قابل توجهی را کسب کنند، رشد روزافزونی داشته باشد.
مگر همه استارتاپ ها موفق شده اند؟!
طی یکی- دو سال اخیر، فعالیت های جوانان ایرانی برای راه اندازی شرکت استارت آپی بسیار پررنگ بوده، اما برعکس اتفاقات شیرینی که در خبرها و پیام های مندرج در شبکه‌های اجتماعی برای اکثر شرکتهای استارت‌آپی آمریکایی، انگلیسی، آلمانی و البته ایرانی می‌افتد، واقعیت شبیه این قصه‌ها نیست.
یک جستجو و بررسی ساده نشان می دهد سرنوشت فعالان استارت آپی ایرانی و خارجی آنچنان که باید با موفقیت همراه نیست و عمر اکثر شرکت های استارت‌آپی به یک یا دو سال بیشتر نمی رسد و برخی از آنها هم که ادامه پیدا می کنند، دیگر اولویت اول گردانندگان آن نیستند. باید دقت داشت و دید که برخی شرکت هایی که با سر و صدای زیاد، حضور خودشان را در بازار اعلام می کنند، پس از چندی، خیلی سریع و ناگهانی از بازار خارج می شوند و جریان پر شوق راه اندازی استارت آپی، بعد از مدتی خاموش شود.
لایل این رخداد تلخ، فراوان است اما عمده این شرکت ها و ایده ها، به دلیل نبود حامی، سرمایه گذار، عدم آشنایی با دنیای تجارت، عدم امکان برقراری ارتباط با صاحبان تجارب موفق در این زمینه یا اختلافات داخلی، در کمترین زمان ممکن به یک طرح شکست خورده تبدیل شده اند.
قوانین حمایتی و مجازاتی در ایران و جهان
البته ورود و خروج سرمایه، نیروی انسانی و حتی اعتماد عمومی به یک شرکت، نرم افزار یا استارتاپ، تابع قوانینی است که با توجه به جدیدبودن آن در دنیا، قوانین و نظارت ها بر آن هنوز کامل نیست. به همین خاطر، تاکنون موارد متعددی از بروز مشکل در سرمایه گذاری و اعتماد عمومی به یک استارتاپ رخ داده که از جمله آن، کلاهبرداری استارتاپی است که قرار بود ایمنی ارزهای مجازی را افزایش دهد.
ماجرا از این قرار بود که گروهی از کلاهبردان سایبر با تظاهر به توسعه یک دستگاه خاص، بیش از هزار سرمایه گذار را برای پروژه جعلی خود جذب کرده و ۲.۴ میلیون دلار از آنها سرقت کردند. این استارتاپ که جیزه نام داشت، مدعی توسعه یک دیوایس ایمن برای نگهداری ارزهای مجازی بود.
با توجه به اینکه کسانی که در این پروژه شرکت کرده بودند سرمایه های خود را در قالب پول مجازی اتریوم به حساب استارتاپ مذکور وارد کرده بودند و این نقل و انتقال از طریق کیف پول هایی صورت می گیرد که امکان رهگیری آنها به راحتی وجود ندارد، لذا هویت کلاهبرداران به راحتی لو نمی رود.
اما در نمونه های فراوان در دنیا نیز، پس از آنکه کاربران متوجه بروز مشکلاتی در نحوه اداره اجرایی یا سرمایه گذاری یک استارتاپ شده اند، دستگاههای نظارتی به سرعت اقدام به رسیدگی به آن کرده اند.
موج جدید کلاهبرداری های استارتاپی
اما ماجرای کلاهبرداری و وعده های دروغین کسب درآمد در ماههای اخیر به مدل های جدید و با ویترین هایی چون استارتاپ، در شبکه های اجتماعی می چرخد و مشتری جذب می کند. در یکی از این تبلیغات، با عنوان "راه اندازی یک کسب و کار بسیار پر درآمد با سرمایه گذاری کم"، اینگونه تبلیغ شده که ما به شما کسب و کاری رو معرفی میکنیم که با سرمایه گذاری کم بتوانید درآمد فوق العاده ای داشته باشید و برای خودتان یک بیزنس راه اندازی کنید… "بیزینس استارتاپی"
با آیدی معرفی شده ارتباط برقرار می شود و او که از تصویر پروفایلی پر از دلار برای معرفی اولیه خود استفاده کرده توضیح می دهد که کسب درآمد از این کسب و کار نوظهور، قبلاً تجربه شده و صددرصد موفقیت آمیز بوده و خواهد بود. در پاسخ به میزان سرمایه مورد نیاز، اعلام می کند که سهم هر سرمایه گذار در این استارتاپ ۵ میلیون تومان است اما همین مبلغ کم، با درآمد ماهیانه ۱ میلیون تومان به بالا همراه است.
این مثلاً مسئول امور سرمایه گذاری، تاکید می کند که پشتیبانی و مشاوره رایگان از ابتدای اجرای این کسب و کار را تضمین می کند و تا رسیدن به حداقل ۳ میلیون درآمد ماهیانه، پشتیبان سرمایه گذار خواهد بود. باید سعی کنید تا مشتاق به نظر برسید و از اینجاست که ماجرا رنگ و بوی کلاهبرداری می‌گیرد چراکه یاسر یا همان منجی علاقمندان به سرمایه گذاری در استارتاپ های خاص، از ما می خواهد برای خرید پکیج آموزش و معرفی این طرح کسب و کار، مبلغ ۳۰۰ هزار تومان برای او واریز کنیم تا پس از مطالعه سی دی، کار به صورت اجرایی شروع شود.
در ادامه هم تاکید می کند که ظرفیت کلی این طرح، ۵۰ نفر است که حدود ۳۰ نفر از آن تکمیل ظرفیت شده است.
پلیس فتا: امنیت سایبری به ارتباط مستمر پلیس و استارتاپ ها نیاز دارد
به گزارش مشرق، سرهنگ حسین رمضانی معاون حقوقی پلیس فتا با تشریح دلایل مختلف بروز مشکلات و کلاهبرداری ها از طریق سایت ها و شرکتهای مجازی، تاکید می کند: معضل اصلی در فضای مجازی، مسئله احراز هویت است و عدم احراز هویت فضای ارتکاب جرم را افزایش می دهد.
وی با اشاره به اینکه نظام هشدار ملی به زودی در پلیس فتا اجرایی خواهد شد، یادآور می شود: بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی، بهترین ظرفیت برای استفاده در حوزه پیشگیری از جرائم سایبری را دارند و بزرگ ترین حامی کسب و کارهای نوپا در حوزه امنیت سایبر، پلیس فتا خواهد بود.
رمضانی اضافه می کند: باید بین پلیس و استارتاپ ها و فعالان این عرصه ارتباط مستمر و کاملی وجود داشته باشد چراکه امنیت سایبری به ارتباط مستمر و کامل میان پلیس فتا و استارتاپ ها نیاز دارد.
اپلیکیشن رایگان بسازید؛ پولدار شوید یا بدبخت...
مدل دیگر سودجویی از کاربران، مشارکت دادن آنها در تولید و توزیع اپلیکیشن های به اصطلاح رایگان است. بدین صورت که برخی افراد کلاهبردار، اپلیکیشن های مخرب را تولید کرده و با ادعاهایی چون مشارکت در مدیریت و جذب کاربر و سپس تقسیم سود، از کاربران علاقمند، باج گیری می کنند.
برخی فعالان فضای سایبری و حتی فضای حقیقی، تماس های تلفنی یا ارتباط از طریق ایمیل و شبکه های اجتماعی را رویت کرده اند که از آنها می‌خواهد به علت تخصصی که دارند، در مدیریت و تبلیغ یک نرم افزار کاربردی با تیم تولید کننده همکاری کنند. اما در مرحله بعد و پس از جلب اعتماد مخاطب، از او می خواهند جهت واریز پول به دست آمده از کمک‌های او، اطلاعات حساب بانکی خود را به آنها بدهد و کم کم با تکمیل اطلاعات، خالی کردن حساب او انجام می‌شود.
تجربه ناموفق و تلخ از شرکت در سمینار بزرگان استارتاپی
اما همه سودجویان، حوصله برنامه ریزی طولانی و مفصل را ندارند. یک همایش با نام های دهان پرکن سر هم می کنند، تبلیغات اینستاگرامی و تلگرامی انجام می دهند، ورودیه و هزینه گواهی حضور می گیرند و بعد هم مشخص می شود هیچکدام از واقعیت ها، با تبلیغات صورت گرفته هماهنگ نیست. یکی از آنهایی که گرفتار چنین مشکلی شده، برای مشرق می گوید که "چندی قبل، وقتی من و همسرم یک آگهی را دیدیم که همایشی پرطمطراق را جلوه میکرد و مهمان هایی خاص را دعوت کرده اند، بسیار خوشحال شدیم! به قول خودشان در اشل جهانی برگزار می کردند و میخواستند استارتاپ های ایرانی رو به دنیا معرفی کنند!
ما هم قصد کردیم در این رویداد که در کیش برگزار می شد شرکت کنیم؛ جهت ارائه اخرین دستاوردهای حوزه استارتاپ ها! قیمت ورودیه برای شرکت کننده ها هم نجومی بود: هر نفر ۷۰۰ هزار تومان! که هزینه های اسکان در کیش به مدت دو روز هم به آن اضافه می شد!
چندین میلیون هم خرج سفرمان شد اما دریغ از یک دقیقه آموزش و یادگیری! رویداد با تاخیر چند ساعته شروع شد. ناگهان مشخص شد مجری انگلیسی حرف می زند.. از استارتاپ ها که با انگلیسی دست و پا شکسته حرف میزدند تا مهمانها و اسلایدها..دریغ از یک کلمه فارسی! اعتراض کردیم که این چه وضعی است! چرا نگفتید قرار است بحث ها انگلیسی باشد؟ مگر قرار بود ما صندلی های همایش شما را پر کنیم؟
بانی رویداد گفت نگران نباشید. دوربین ها ضبط میکنند و قرار است با ترجمه زیرنویس به همه شرکت کنندگان داده شود. بازگشت به تهران و پیگیری و پیگیری …اما دریغ از یک جو صداقت و معرفت..آخرین جوابی که دادند این بود که کیش گفتیم، اما برگشتیم تهران و تصویب نشد! فهمیدیم آن حرفایی که کیش زدند فقط برای بستن دهن منتقدین بود. امروز باز همان آگهی را دیدم که برای سال جدید شروع به ثبت نام کرده اند!
حالا افراد ضرر کرده می مانند و شکایت به نهادهای مسئول و نظارتی و پولهایی که شاید هیچ گاه باز نگردد. دنیای ایده ها، تصمیمات خلق الساعه، درآمدهای میلیاردی و شهرت … همه اینها خوب، عالی و دوست داشتنی اما مراقب باشید شما جزء آنهایی شوید که الگوی دیگران هستند نه مایه عبرت.
به نقل از مشرق
