در کجا باید بدنبال نشانه‌های حیات روی “تیتان” بود؟

یافته‌های جدیدی که در مجلۀ Astrobiology منتشر شده است؛ نشان می‌دهد که دهانه‌های بزرگ، مکان‌هایی هستند که می‌توان در آنها به دنبال عناصر سازنده حیات روی “تیتان” بزرگ‌ترین قمرِ زحل، بود. تیتان، گستره‌ای یخی پوشیده از مولکول‌های آلی، با دریاچه‌های متان مایعی است که توسط جوّ ضخیم و غبارآلودی از متان و نیتروژن پوشانده شده است؛ که این پرسش را مطرح می‌کند: چرا در این دنیایی که به طور عجیبی شبیه به زمین است، حیات وجود ندارد؟ دمای سطح آن شاید -۱۷۹ درجه سلسیوس (-۳۰۰ درجه فارنهایت) باشد که احتمالاً مانع از رخ دادن هرگونه واکنش زیست‌شیمیایی می‌شود. اما آیا هیچ مکانی روی تیتان وجود ندارد که به آن امید داشت که بیومولکول‌هایی نظیر آمینواسیدها بتوانند روی آن شکل بگیرند؟ گروهی می‌خواست جواب این پرسش را پیدا کند. مسئله اینجاست: تیتان آن قدر سرد است که احتمالاً آب مایع در سطح آن وجود ندارد. گرچه این سناریوی مطلوبی برای شکل‌گیری مولکول‌های حیات‌بخش نیست، اما این امید وجود دارد. دهانه‌های در حالِ محو شدن اندازه‌گیری‌های راداریِ کاسینی، که ۱۳ سال است به دور زحل می‌چرخد، توانست از طریق جوّ تیتان که به لحاظ نوری ضعیف است، قلمروی این جهانى مبهم را آشکار کند. آنچه که آشکار شده بود غیرمنتظره بود- تیتان فعال است. دستگاه‌های رادار کاسینی، دریاچه‌ها، تپه‌ها، کوهستان‌ها، دره‌های رودخانه‌ای را نشان دادند و دهانه‌های زیادی را نشان ندارند؛ که این امر نشان می‌دهد که فرآیندهایی روی سطح تیتان در حال رخ دادن است که دهانه‌ها را یا پر می‌کنند و یا فرسایش می‌دهند. کشف دنیایی شبیه به زمین که فاصلۀ آن تا خورشید، نه برابر فاصلۀ زمین تا خورشید است، شگفت‌آور بود. دهانه‌ها بهترین گزینه هستند آب‌فشان‌ها و دهانه‌ها بهترین نقاط برای ذوب شدن روی تیتان هستند، اما کدام یک از این دو است که باید در مورد آن شرط‌بندی کنیم؟ عجیب است که پاسخ آن از نظر نیش، دهانه‌ها هستند، با وجود اینکه تعداد دهانه‌ها به اندازۀ تعدادشان روی ماه نیست و کمتر است. نیش گفت: «به سه دلیل دهانه‌ها واقعا برنده‌های واضحی هستند. یکی اینکه کاملاً مطمئن هستیم دهانه‌هایی روی تیتان وجود دارد. به وجود آمدن دهانه، فرآیند ژئولوژیکیِ بسیار رایجی است و ما ویژگی‌های مدوری را می‌بینیم که تقریباً روی سطح به شکل دهانه ایجاد می‌شوند.» آخرین نکته در مورد آبفشان‌های یخی این است که این آبفشان‌ها به فرآیند مبهم‌تر و فرّارتری تبدیل می‌شوند. تصور کنید یخ، که چگالی کمتری نسبت به آب دارد، در لیوانی از آب شناور باشد. نیش می‌گوید: «وقتی چگالی یخ کمتر از آب است، تلاشِ آب برای بالاتر رفتن از یخ و قرار گرفتن روی آن کاملاً دشوار است. بودنِ آبفشان به عنوان مکانی حیات‌بخش دشوارتر است و شواهد بسیار کمی از آن روی تیتان وجود دارد.»